Feit: De VVD stemde twee weken gelden dan toch in met de
Spreidingswet, de wet die gemeenten verplicht asielzoekers op te nemen. Dat was
tegen het zere been van PVV leider Geert Wilders, die faliekant tegen die wet
is gekeerd. Op Twitter viel hij uit tegen de VVD. In eerste instantie pakte BBV
leider Yeşilgöz dat erg licht op, maar tijdens het VVD congres een paar dagen
later deelde ze dan toch een sneer uit naar Wilders: Ze zei dat er sommige boze
mannetjes zijn die steeds naar hun telefoon grijpen en boze berichtjes de
wereld in de sturen. De zaal kon dat niet echt waarderen en applaudisseerde er
niet voor. Daarna volgde een volgende sneer van Wilders: Hij schreef dat Yeşilgöz
wel een sneer kon uitdelen maar dat niemand dat leuk vond.
Feit: Afgelopen week bedreigde Farmers Defence Force (FDF)
voorman Mark van den Oever een aantal politici waaronder NSC Tweede Kamerlid Holman
en de huidige minister van Landbouw, Piet Adema. Volgens Van den Oever staan
zij in het vizier van FDF. In het rechtse praatprogramma Op 1 wilde presentator
Sven Kockelman en reactie van BBB voorvrouw Caroline van der Plas. Maar die
weigerde de dreigementen van Van den Oever te veroordelen, hoezeer Kockelman
haar hier ook de kans voor gaf. Hierop gaven verschillende politici via de
sociale media aan dat het bedreigen van politici ‘niet ok’ is. Onder hen waren
Van der Plas’ potentiële coalitiegenoten Yeşilgöz en Pieter Omtzigt.
Feit: De formatie gaat deze week (week 6/2024) zijn
achtste week in. Acht weken lang vergaderen 4 rechtse partijen bijna dagelijks met
elkaar. Van vier rechtse partijen zou je redelijkerwijs mogen verwachten dat ze
vrij snel tot een coalitieakkoord komen omdat ze het over veel punten wel eens
zouden zijn. Maar de onhoudbare plannen van Wilders (immigratiestop, verbod op
een tweede paspoort, Nederland uit de Europese Unie, afschaffen eigen risico,
herinvoeren van grenscontroles) en het voortdurende getreuzel van Omtzigt
blokkeren iedere vooruitgang.
Feit: Ondanks de door het viertal afgesproken radiostilte
stuurt Wilders nog steeds de ene na de andere extremistische Tweet de wereld
in. Zo wil hij de Publieke Omroep afschaffen en zinspeelt hij openlijk over
nieuwe verkiezingen, aangezien de PVV in de peilingen van Maurice de Hond op
vijftig zetels staat. Een week geleden waren dat er nog 47.
Feit: Uit bovenstaande is duidelijk op te maken dat er
geen enkele chemie is tussen het viertal rechtse partijen. Aan het begin van de
achtste week gaven ze dat ook toe, door met elkaar niet in de Tweede Kamer te
spreken maar op een geheime locatie buiten het zicht van de camera’s. Daar
hadden ze niet één, maar twee dagen voor nodig.
Analyse van bovenstaande: Wanneer de formatie daadwerkelijk vastloopt en er geen (extreem)rechtse
samenwerking komt, dan zijn er voor VVD en NSC twee opties: Een samenwerking
met Timmermans of nieuwe verkiezingen, die Timmermans waarschijnlijk gaat
winnen. Toegegeven, in de peilingen staat Wilders met een straatlengte voor op
Timmermans. Toch zullen VVD en NSC niet opnieuw met Wilders rond de tafel gaan
zitten wanneer de formatiegesprekken nu stuklopen. Ze zullen dan wel moeten
samenwerken met Timmermans.
Dat niet alleen: De groei van de PVV komt voornamelijk
van de VVD. Dus door nieuwe verkiezingen te organiseren plegen NSC maar vooral
VVD politieke zelfmoord. Bijna alle winstzetels van de PVV (13 stuks) komen van
de VVD. Ook Omtzigt lijkt volgens de peilingen over zijn hoogtepunt heen te
zijn: Zijn NSC staat eveneens op fors verlies (-5) in de peilingen.
Een samenwerking met Timmermans zal dat verlies alleen
maar groter maken. Bijna niemand bij de VVD zit te wachten op een samenwerking
met GroenLinks/PvdA. Bij NSC ook niet, al is daar de weerstand wat minder. Maar
zowel VVD als NSC zullen bij een samenwerking met GroenLinks/PvdA het verwijt
krijgen dat ze weliswaar zeggen rechts beleid te steunen, maar uiteindelijk
toch met links het bed in stappen. Wanneer de formatie stuk loopt en er komen
nieuwe verkiezingen omdat VVD en NSC niet met Timmermans willen samenwerken,
dan zullen zij het verwijt krijgen onnodig tijd te verspillen aan nieuwe verkiezingen
terwijl de wereld in brand staat en bestuurd meer dan ooit nodig is. Bovendien
zullen nieuwe verkiezingen een niet geheel andere uitslag laten zien: PVV wordt
de grootste, gevolgd door GL/PvdA.
Zowel op lange- als korte termijn is een samenwerking met
Timmermans de enige optie. Frans Timmermans hangt als een zwaard van Damocles
boven deze formatie.