In zijn boek "Niemand regeert" (NRC Boeken, september 2009) schreef Marc Chavannes al over de uitverkoop van de Nederlandse politiek. Het vrije marktdenken had er volgens hem voor gezorgd dat de Nederlandse politiek de weg volledig kwijt is, en zich heeft overgeleverd aan het steeds machtiger wordende bedrijfsleven. Politici zijn veel te snel bang voor de zware economische gevolgen van hun beslissingen en aan het eind van de dag regeren niet zij, maar de grote bedrijven. Chavannes ging in zijn boek niet ver genoeg, want de uitverkoop van de politiek eindigt niet aan de landsgrenzen, maar aan die van Europa.
De Europese Unie heeft namelijk als basis het vrije markt denken. Onder druk van diezelfde Europese Unie wordt in Nederland - maar ook elders in Europa - alles overgeleverd aan de vrije markteconomie. Vanuit het besef dat een vrije markteconomie goed is voor de concurrentie, dus automatisch tot lagere prijzen leidt, werd in de jaren '90 van de vorige eeuw alles geprivatiseerd. Zelfs ziekenhuizen zijn tegenwoordig zelfstandige NV's die winst moeten maken. Klassieke overheidsbedrijven als energiebedrijven en openbaar vervoerbedrijven zijn allemaal overgelaten aan de vrije markteconomie, met als gevolg meer concurrentie en dus lagere prijzen.
Fout, zo blijkt keer op keer. Na het privatiseren van het openbaar vervoer, bleken busmaatschappijen niet meer tegen de steeds lagere prijzen te kunnen rijden. Met als gevolg dat de chauffeurs langere uren moesten maken en de bussen slechter onderhouden werden. Zo ook op het spoor. Sinds het privatiseren van de energiesector zijn de prijzen voor gas en elektriciteit verviervoudigd, net als de premies die moeten worden voldaan aan de zorgverzekeraars. Kostte een basispakket in 2002 nog 15 euro per maand; tegenwoordig moet je er al gauw 90 euro per maand voor neertellen en dan heb je ook nog een eigen risico van 165 euro per jaar. De zorgverzekeraars bepalen de prijs in de ziekenhuizen en dus gaan veel ziekenhuizen bijna failliet.
Maar het kan nóg erger: De uitverkoop van de Nederlandse politiek begon met de introductie van de sloopregeling, vorig jaar. Jaren lang had de overheid geijverd om mensen uit de auto te krijgen, de bus en de trein in. Dat was beter voor het milieu en zorgde voor kortere files. Maar wat schetste mijn verbazing: diezelfde overheid, die al meer dan 30 jaar honderden miljoenen euro’s per jaar uitgeeft om mensen te verleiden de auto omwille van een beter milieu te verruilen voor het openbaar vervoer met allerlei acties als gratis buskaartjes, nieuwe treinen, internet in de metro, financieren van bijna 30% van alle trein- en buskilometers,.... die overheid, die de wereldwijde afspraken over de uitstoot van uitlaatgassen en CO2-effecten wil naleven en daarbij niet te beroerd is andere landen te wijzen op het nalaten daarvan…. Diezelfde overheid steunt de autobranche met een sloopregeling die kan oplopen tot 3.000 euro per auto! Dus per verkochte nieuwe auto ging er dus tussen de 1.000,- en 3.000,- euro naar de autobranche.... 30 jaar noeste arbeid was in één klap verdwenen. De autobranche werd gesteund met 'slechts' 20 miljoen euro belastinggeld, ongeveer 1,15 per Nederlander. En cat allemaal met het simpele dreigement dat de autobranche mensen moet ontslaan als het geen steun krijgt. En er is geen politicus die na een dergelijke uitspraak van de autobranche, op zijn/haar strepen blijft staan. Het niet steunen van de autobranche kost banen en dus kiezers, zo redeneert de politicus simpel en dus laat hij/zij zich leiden door de lobbyist. Zichzelf niet realiserend dat de zojuist gedane uitspraak nergens op slaat, met de banken als voorbeeld: Zij werden begin 2009 met 67 miljard euro belastinggeld gesteund, maar er vielen toch ontslagen. Ook in de autobranche moesten veel bedrijven mensen ontslaan, omdat er geen klandizie meer kwam. Dus de uitspraak dat het niet steunen van een branche banen kost, is dus een drogreden maar elke politicus tuint er met open ogen in.
Kan het nog erger? Jawel! Vorige week bij de introductie van de Crisis- en Herstelwet. In de media wordt de wet uitgelegd als motor voor de Nederlandse economie, maar in de praktijk is het natuurlijk een feestje voor iedereen die werkzaam is in de Nederlandse bouwsector. Een wet die volledig het initiatief is van de bouwsector. De wet maakt het mogelijk om bouwprojecten sneller van start te laten gaan, omdat de inspraak van tegenstanders van bouwprojecten tot een minimum wordt beperkt. Er worden meer wegen aangelegd en meer huizen gebouwd dankzij deze wet. De bouwsector heeft in Eelco Brinkman een prima lobbyist in Den Haag. Nog voordat het CDA de Nederlandse politiek de rug toe keert (na 9 juni komt het CDA zo goed als zeker niet terug in de regering, maar volgt Paars III), moest CDA’er Brinkman nog even zaken doen met zijn partijgenoten. Waarschijnlijk heeft ook hij de drogreden “het gaat anders banen kosten” gebruikt en zo vloeien er straks miljarden aan belastinggeld naar bouwbedrijven en kunnen de directeuren van die bouwbedrijven weer een dikke sigaar opsteken. Nederland kent 4 grote bouwbedrijven (Heijmans, BAM, Dura Vermeer en Ballast Nedam), die meer dan 80% van de bouwmarkt in Nederland in handen hebben. En die 4 bouwbedrijven verdelen straks de miljarden aan belastinggeld onder elkaar. Net als de 4 grote banken in Nederland (ING, ABN AMRO, AEGON en SNS Reaal) dat een jaar geleden deden. Ook onder de bankdirecteuren - die naar eigen zeggen hun miljoenensalarissen nodig hebben 'omdat ze zoveel risico lopen' (jawel, u leest het goed) - heerste een jaar geleden geen begrafenisstemming in de directiekamers van de banken, maar een feestsfeer.
Maar kan het nog erger dan dit? Jawel, hoor! Vandaag kwamen de 20 werkgroepen van ambtenaren naar buiten met hun bevindingen over hoe de enorme staatsschuld van 35 miljard euro moest worden terugbetaald. En daar kwamen de gebruikelijke bezuinigingsposten weer langs, zoals dat al sinds begin jaren '80 van de vorige eeuw in Nederland gebeurd: het wettelijk minimum loon moet omlaag, bijstandsuitkeringen moeten omlaag, er moet worden bezuinigd op onderwijs, zorg, politie, defensie en ambtenaren. Pardon? Ambtenaren adviseren aan de politiek om ambtenaren te ontslaan. Dat kan blijkbaar alleen in Nederland. Een groot deel van dat ontslaan kan verlopen via... daar komt-ie weer.... privatisering.
Ik voorspelde het al in september 2009: Niemand trekt lering uit de kredietcrisis. Door de aanhoudende privatisering van overheidsinstanties was er bijna geen toezicht meer op de banken en de verzekeraars, die rustig hun gang konden gaan in het aannemen en afwijzen van klanten. In grote mate bepaalden zij of jij bij je geld kon, en wat er vervolgens mee gebeurde. Europa zag dat alles in de VS werd geprivatiseerd en begon ook een privatiseringsgolf. Slim? Niet echt, want steeds vaker bepalen nu grote bedrijven het beleid in de Europese Unie en niet de burgers, die elke 4 jaar naar het stemhokje gaan. Zelfs Obama zag dat in de VS de zorg alleen nog maar goed was voor de welgestelden, de mensen die het echt konden betalen. Mensen met een modaal inkomen of zelfs helemaal geen inkomen waren aangewezen op tweede- of derderangs ziekenhuizen. Als ze dat al konden betalen.
Welke crisismaatregelen er daadwerkelijk in de praktijk worden gebracht hangt sterk af van de verkiezingsuitslag op 9 juni aanstaande. Maar het ergste van allemaal is misschien wel dat de groep ambtenaren die vandaag met haar voorstellen kwam, geen enkel voorstel deed om de veroorzakers van de wereldwijde economische neergang - en dus de vervuilers - te laten betalen. Geen enkel voorstel in het duimendikke rapport om bijvoorbeeld het hoogste belastingtarief te verhogen of om de banken te laten opdraaien voor de gemaakte kosten om ze overeind te houden. Ook de wereldleiders - waaronder bijna ex-premier en sollicitatiegoeroe Balkenende - namen geen concrete maatregelen om het vrije marktdenken een halt toe te roepen. Sterker nog: ze investeerden alleen nog maar meer geld in het weer op gang krijgen van de wereldeconomie, nadat deze vrijwel tot stilstand was gekomen. Niemand durfde te spreken van het aanpakken van de veroorzakers. Honderden miljarden euro's ontvingen de banken en verzekeraars. Waarvoor? Voor het veroorzaken van de wereldwijde economische rommel!
Mijn punt: Het vrije marktdenken is door de kredietcrisis uit de tijd geraakt. Als zelfs de president van de Verenigde Staten inziet, dat dit zo niet langer kan, dan moet de Europese Unie volgen. Het vrije marktdenken is de veroorzaker van de kredietcrisis: door een tekort aan toezicht of het gebrek daaraan, hadden banken en verzekeraars de vrije loop. En nu de hele wereldeconomie plat ligt, is er niemand die er tegen in het verweer durft te gaan. Banken konden zo geld lenen, dat er niet was, aan mensen die het eigenlijk niet konden betalen. Het vrije marktdenken moet stoppen en de overheid moet die belangrijkste essentiële zaken die ze ooit in handen had, gewoon weer in handen nemen. Want als de overheden overtuigd blijven van het vrije marktdenken, dan is dat een vrijkaartje voor de volgende kredietcrisis.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten