De voormalige Russische president Mikhail Gorbatsjov was
een visionair. Hij wilde het vastgelopen Rusland omvormen naar Amerikaans model,
met een federale overheid die zich alleen nog maar bezig hield met 4 kerntaken:
economie, defensie, emigratie en buitenlandse zaken. Op terreinen als
onderwijs, justitie, media en verkeer zouden de autonome provincies meer macht krijgen,
terwijl ze op de vier kerntaken minder macht kregen. De overheid moest zich
niet gaan bezigen met details en futiliteiten. Het nieuwe model zou een enorm land als
Rusland, met afstand het grootste land ter wereld bestuurbaar maken. Iedere
Rus hetzelfde paspoort, iedere Rus betaalde met hetzelfde geld en iedere Rus kon
erop vertrouwen dat het Russische leger klaarstond bij onheil. Het was zoals de
Verenigde Staten van Amerika al meer dan tweehonderd jaar werkten en dat werkte
in de ogen van Gorbatsjov prima. Het probleem was dat de Russen er zelf niet zo
voor te porren waren en dus moest Gorbatsjov plaatsmaken voor Jeltsin. De rest
is geschiedenis.
Het was een verhaal waaraan de schrijver van dit stukje even moest terugdenken
toen de definitieve verkiezingsuitslag van de Europese verkiezingen bekend werd.
De opkomst was met 37% weliswaar hoger dan vorige keer (36%), maar nog steeds
erg laag. Ook in de rest van Europa nam niet eens de helft van de Europeanen de
moeite om naar de stembus te gaan. Van de kiezers die dat wel deden stemden een
fors aantal op euro-kritische of eurosceptische partijen. Die partijen nemen
nu voor het eerst sinds de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en
Staal in 1959 zitting in het Europees Parlement. De vraag is of ze iets kunnen
betekenen. Ze zijn het onderling niet echt met elkaar eens: de UK Independent
Party (UKIP) wil bijvoorbeeld niet samenwerken met de Nederlandse PVV en het
Franse Front National vanwege hun antisemitische agenda. Het Belgische Vlaams Belang is sterk verzwakt door de
opkomst van de NVa, die op zijn beurt weer niet is vertegenwoordigd in het
Europees Parlement. Het Duitse Alternative für Deutschland heeft geen
anti-Islam paragraaf en is weer veel gematigder dan de UKIP, maar wil daarmee
wel samenwerken. Maar de aanwezigheid van deze Euro-kritische partijen is belangrijker dan de minderheid die ze vormen.
De Europese kiezer die wel de moeite heeft genomen om de
gang te maken naar de stembus heeft namelijk een sterk signaal afgegeven:
minder Europa in ons dagelijks leven. Minder, minder, minder! De Europese kiezer ergert
zich kapot aan de maatregelen die de Europese Commissie neemt, zoals de kwaliteit
van brood, de afmetingen van een hamburger en het wattage van een stofzuiger. Europa
is prima in staat om de lengte van onze bankrekeningen te bepalen en de hoogte
van het geluidsvolume van een MP3-speler. Daarentegen is Europa niet in staat
een vuist te maken naar een oorlogszuchtige Russische president (Poetin) en
nauwelijks in staat graaiende banken aan te pakken of een alternatief te zoeken voor haar
immense afhankelijkheid van olie en gas. Die olie en gas is over het algemeen
afkomstig uit politiek instabiele landen, of landen waar ze er nogal een
bedenkelijke democratie op na houden. De EU is niet in staat tot één
buitenlandbeleid. Europa steekt geen poot uit nu er aan de buitengrens een
burgeroorlog dreigt. Russische soldaten nemen in hoog tempo strategische plekken
in, in de Oekraïne. Want u dacht toch niet dat het zomaar een ongeorganiseerd
groepje boze Oekraïense burgers waren? Nee, het zijn goed getrainde Russische soldaten die in
het oosten van de Oekraïne huishouden. Deze mensen beschikken namelijk over
tanks, munitie, moderne wapens en artillerie en zijn bijzonder goed
georganiseerd. Dat kan nooit een groepje boze burgers zijn. Europa zou juist op
die terreinen een vuist moeten maken met de vorming van bijvoorbeeld een
Europees leger.
Europa is niet in staat om een dialoog aan te gaan met
nieuwe machtsblokken in de wereld: Rusland en China. De EU is niet in
staat om tot een gezamenlijk grensbeleid te komen, waardoor mensensmokkelaars
vrij spel hebben als ze vluchtelingen in gammele bootjes naar Europa sturen. En juist op die
terreinen zou de Europese burger juist meer actie willen zien. U begrijpt de
opening met Mikhail Gorbatsjov: zijn model zou idealiter moeten worden ingevoerd. Europa is een feestje voor
liberalen en neokapitalisme geworden. De Europese burger heeft er in het
dagelijks leven niets meer aan. Het wordt eerder gezien als een probleem dan
een oplossing, terwijl Europa juist een oplossing zou moeten zijn. Dat er al 70
jaar geen oorlog meer is geweest in Europa klopt ook niet helemaal: kijk maar
naar het voormalig Joegoslavië in de jaren ’90 van de vorige eeuw.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten