Het referendum van GeenPeil is helemaal 2015

Afgelopen week werd bekend dat het initiatief van GeenPeil de benodigde 300.000 handtekeningen heeft gehaald om een referendum te gaan organiseren. GeenPeil, een initiatief Burgercomité-EU, het aan De Telegraaf gelieerde weblog GeenStijl en het Forum voor Democratie van eurocriticus Thierry Baudet, behaalde om precies te zijn 451.666 handtekeningen. Digitale handtekeningen dan, wat er zijn ook nog handtekeningen via de post gekomen. Het is dus een succes en de regeringspartijen in Den Haag kunnen er niet meer omheen. Begin 2016 zal een referendum moeten worden georganiseerd over het associatieverdrag met de Oekraïne. Een verdrag waar deze hele burgeroorlog die nu in het oosten van de Oekraïne gaande is, om begon. Een burgeroorlog die al aan tienduizenden mensen het leven heeft gekost omdat de Russen aan ordinair landjepik bezig zijn.

De belangrijke partijen (en daarmee de komende coalitie voor na 2017) in Den Haag – VVD, CDA, PvdA, D66 en GroenLinks – vinden het initiatief maar niks. Er is immers reeds een besluit genomen over dat associatieverdrag. Dat besluit zullen ze niet terugdraaien bij een – en daar ziet het er nu wel naar uit – ferm ‘nee’ van de Nederlandse bevolking. De partijen vinden dat het associatieverdrag juist wel goed is voor de Oekraïne omdat het de handel bevordert omdat het importbarrières wegneemt. Dat is weer goed voor de werkgelegenheid. Er zijn meerdere verdragen getekend, onder andere met Egypte, Jordanië en Chili. Moeten die nu allemaal onder de loep worden genomen? En waar stemmen de mensen straks eigenlijk voor bij een ferm ‘nee’? Is dat ‘nee, het moet anders’ of ‘nee, gooi dat hele verdrag weg’? Het is allemaal veel te kort door de bocht, zeggen tegenstanders. De vraagstelling is niet helder en de regering kan een uitslag naast zich neerleggen. Laat volksvertegenwoordigers de keuze maken en als de bevolking het niet eens is met de keuzes van die volksvertegenwoordigers dan kunnen zij daar iedere vier jaar over stemmen.

Alleen al het stemmen iedere vier jaar: Hallo, mensen, het is 2015! In 2015 gaan veranderingen in de wereld sneller dan de snelheid van het licht. Wat vandaag gebeurt is morgen alweer vergeten. In dat licht is het onvoldoende om iedere vier jaar naar de stembus te gaan en je uit te spreken over de huidige regering. Het is ook onvoldoende om dat te doen bij tussentijdse verkiezingen: Zie de Provinciale Staten-, Europese en gemeenteraadsverkiezingen, die alle drie een afstraffing waren voor dit Kabinet van VVD en PvdA. De sociaaldemocraten leden het zwaarste verlies. Toch zit dit Kabinet er nog steeds omdat ze vast van plan is de rit tot maart 2017 af te maken (als eerste Kabinet in 20 jaar, dat dan weer wel). Dus als we de lijn van de criticasters volgen, dan kan de bevolking zich in maart 2017 pas uitspreken over een associatieverdrag uit 2015? Een verdrag waardoor Rusland in juni 2014 een vliegtuig vol Nederlanders uit de lucht schoot. Traditioneel gezien is de kiezer redelijk kort van memorie. Dus bij de verkiezingen van maart 2017 zal het associatieverdrag een ondergeschikte rol spelen. Simpelweg omdat iedereen het dan alweer vergeten is en er dan andere dingen spelen.

Juist omdat de ontwikkelingen vandaag de dag sneller gaan dan de snelheid van het licht is een referendum een goed middel om de stemming onder de bevolking te peilen. Beter dan die leugenachtige peilingen die Maurice de de Hond al 35 jaar iedere zondagochtend verspreidt. Op belangrijke onderwerpen moet de bevolking ook een stem hebben, net als in Zwitserland. Daar wordt ook niet ieder regeringsbesluit voorgelegd aan de bevolking, maar wel besluiten die op dat moment leven onder de mensen. Dat kunnen internationale vraagstukken zijn, zoals het initiatief van GeenPeil in Nederland, maar de laatste twee referenda in Zwitserland gingen juist over binnenlandse aangelegenheden, zoals het aantal moskeeën dat de Zwitsers de pan uit vinden rijzen en een beperking van het uurloon van topmannen en topmanagers. Door de referenda gaan de Zwitsers bijna ieder jaar naar de stembus. Italiaanse toestanden zouden tegenstanders zeggen. Dat is ook weer niet zo, want de Zwitsers kiezen dan geen nieuwe regering, maar vertellen de regering wat zij van een besluit vinden. Partijen in Den Haag zijn bang dan Nederland door een referendum onbestuurbaar wordt en internationaal een pleefiguur slaat. Maar is Zwitserland onbestuurbaar? Slaat Zwitserland internationaal een pleefiguur? Integendeel. Het geeft de regering een bepaalde zekerheid. Juist ook omdat de wet eist dat minstens een derde van de bevolking naar de stembus gaat. 30% is natuurlijk niets en daarom zou dit moeten worden verhoogd tot minstens 60%. Maar met een referendum kan een landsbestuur onmogelijk vroegtijdig vallen en dat is weer goed voor de stabiliteit van het land. Stabiliteit trekt internationale investeerders aan en dat is weer goed voor de werkgelegenheid.

De kritiek op GeenPeil zal de komende maanden verstommen. Het referendum zal laten zien dat het anno 2016 (als het wordt gehouden) een prima middel is om het regeringsbeleid bij te stellen. Het zal Maurice de Hond werkloos maken, maar het is goed voor de stabiliteit van het land. Partijen in Den Haag zijn nu bang dat er meer initiatieven zullen volgen, zoals ‘moet Nederland uit de Europese Unie’ of ‘Moet Nederland vluchtelingen blijven opnemen’. Daar is helemaal niets mis mee, want de bevolking kan met elkaar in debat gaan en voor- en tegenstanders kunnen daarna hun oordeel vellen. Dat is prima. Als je dat als politiek blokkeert dan schat je het IQ van je eigen kiezers wel erg laag in.

Het referendum is helemaal terug van weggeweest. Omdat het slechts één onderwerp beslaat en niet een heel partijprogramma is het overzichtelijk. Het is kort, bondig, helder en krachtig. Het is daarom helemaal 2015. Het past bij deze maatschappij, waarin we vluchtig en haastig van het ene moment naar het andere schieten. Laat initiatieven door nieuwe referenda daarom maar komen!