Peking laat zien wat verdeeldheid het Westen kost

Het bezoek van Vladimir Poetin aan China afgelopen week, in aanwezigheid van onder andere Kim Jong Un, leek op papier een herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië. In werkelijkheid was het een manifestatie van een nieuwe wereldorde. Tijdens de militaire parade in Peking werd niet alleen stilgestaan bij het verleden, maar vooral een boodschap voor de toekomst afgegeven: autoritaire staten tonen zich eensgezind, gewapend en bereid om internationaal hun invloed uit te breiden. Daarmee werd zichtbaar wat het Westen al langer vreest: de eigen interne verdeeldheid vormt de grootste kracht van de tegenstander.

China liet tijdens de parade een wapenarsenaal zien dat ver uitstijgt boven de noden van nationale verdediging. Dat onderstreept wat Peking al jaren duidelijk maakt: de ambities reiken verder dan de eigen landsgrenzen. Rusland bevestigde die realiteit al met de invasie van Oekraïne, Noord-Korea door zijn voortdurende nucleaire dreigementen. Het gezamenlijk optreden in Peking moet worden gelezen als meer dan symboliek: het is een signaal dat een autoritair blok zich aandient, terwijl het Westen worstelt met interne zwakte.

Die zwakte is niet alleen een kwestie van minder Amerikaans leiderschap. Europa en de Verenigde Staten worden tegelijk ondermijnd door interne polarisatie. Extreemrechtse partijen winnen in veel landen terrein met het argument dat nationale problemen eerst moeten worden opgelost voordat men zich met geopolitieke kwesties bemoeit. Dat klinkt aantrekkelijk voor wie zich zorgen maakt over migratie of koopkracht, maar het leidt tot een blik naar binnen op een moment dat de dreiging juist van buiten komt.

Erger nog: gevestigde politieke partijen nemen steeds vaker de retoriek van extreemrechts over in hun eigen partijprogramma’s. Waar zij vroeger een dam vormden tegen radicale geluiden, omarmen zij nu hun standpunten over migratie, nationale identiteit of euroscepsis om electoraal terrein te winnen. In landen als Nederland en Italië leidt dit zelfs tot regeringsdeelname van extreemrechtse partijen, samenwerkingen die steevast eindigen in chaos en bestuurlijke verlamming. Het is precies dit scenario dat in Moskou, Peking en Pyongyang met instemming wordt bekeken: een Westen dat zichzelf verzwakt, heeft minder capaciteit om gezamenlijk weerstand te bieden.

Die ontwikkeling is geen toeval. Moskou, en in toenemende mate ook Peking, hebben de afgelopen decennia doelbewust geïnvesteerd in het versterken van die interne verdeeldheid. Via desinformatiecampagnes en steun aan antidemocratische partijen proberen zij Westerse samenlevingen uit elkaar te spelen. Met succes. Het effect is duidelijk: hoe meer Europa en Amerika verzanden in binnenlandse conflicten en politieke chaos, hoe gemakkelijker het autoritaire trio zijn geopolitieke ambities kan najagen.

De parade in Peking maakt zichtbaar wat er op het spel staat. Terwijl Westerse democratieën zich in toenemende mate laten gijzelen door partijen die de fundamenten van die democratie zelf ondergraven – en door gevestigde partijen die hun ideeën normaliseren – tonen Xi, Poetin en Kim zich als een blok. Hun boodschap: verdeeldheid in het Westen is voor ons een kans.

Voor het Westen ligt de oplossing voor de hand, maar ze is politiek moeilijk. Meer samenwerking is noodzakelijk, niet alleen binnen de NAVO maar ook in de Europese Unie, waar verdeeldheid structureel is geworden. Daarnaast moet er een volwassen debat worden gevoerd over de omgang met partijen die antidemocratische ideeën propageren. Duitsland zet met de discussie over een verbod van de AfD een stap die elders tot nu toe ondenkbaar was, maar de vraag is of dat taboe houdbaar blijft wanneer de externe dreiging toeneemt.

De herdenking in Peking toonde dus niet alleen wapens en vlaggen, maar ook een spiegel. Ze liet zien dat autoritaire staten klaar zijn om samen te werken en macht te projecteren. Het Westen, gevangen in zijn eigen verdeeldheid en in de illusie dat electorale meewind belangrijker is dan stabiliteit, moet zich afvragen of het datzelfde vermogen nog bezit. Want wie naar binnen blijft kijken, laat de wereld buiten onherroepelijk over aan anderen.

 

Het is onbegrijpelijk dat Mark Rutte wordt geprezen als staatsman

60 blikken cola, tomatensoep, pasta, pizza’s en ga zomaar door. Wanneer er een volledige afsluiting van Nederland komt is de schrijver van dit stukje voorbereid. Er is voor iets meer dan twee weken voorraad aan eten en drinken en schoonmaakmiddelen en verzorgingsproducten ingeslagen. Zelfs aan het ultieme blonde genot (bier) is gedacht. Laat die ‘lockdown’ – want een goed Nederlands woord hebben we er blijkbaar niet meer voor – maar komen!

Sinds het begin van de coronacrisis, de eerste uitbraak op 27 februari 2020 in Tilburg, gonst het in de media al dat er een mondkapjesplicht moet komen. In iedere krant en in ieder televisieprogramma werd er wel een epidemioloog opgevoerd (wat heeft dit kleine landje toch plotseling veel epidemiologen!) die allemaal om het hardst om een mondkapjesplicht riepen. Nu die mondkapjesplicht er eindelijk aan zit te komen is het blijkbaar nog steeds niet voldoende, en roepen de epidemiologen om een avondklok en zelfs een totale afsluiting van het land: een ‘lockdown’. Een  ‘lockdown’ is een term die rechtstreeks uit Hollywood komt overwaaien en komt er feitelijk op neer dat wekenlang niemand zich op straat mag begeven. Iedereen moet thuis zitten afwachten totdat de regering zegt dat we weer de straat op mogen.

In Denemarken, Nieuw Zeeland en op IJsland werkten de maatregelen al. Vooral Nieuw Zeeland nam al vroeg maatregelen. Het hele land ging vier weken dicht en zelfs havens en vliegvelden werden gesloten. Niemand mocht het land nog in of uit. Het resultaat: Op een inwoneraantal van 5 miljoen waren er slechts 25 dodelijke slachtoffers te betreuren. Nieuw Zeeland investeerde in zorg, zorgde op tijd voor voldoende beschermingmiddelen en voor een duidelijke communicatie. Nieuw Zeeland heeft – net als Finland – al jaren een strategische voorraad aan levensmiddelen en medische hulpmiddelen,die in geval van nood kan worden aangesproken. De rigoureuze aanpak van premier Jacinda Ardern zorgde er niet alleen voor dat het land al bijna een half jaar virusvrij is; de aanpak zorgde ook voor een monsteroverwinning van Arderns Labour Partij, zusterpartij van de Partij van de Arbeid. Niet eerder won de Labour Partij zoveel stemmen dat het alleen zou kunnen regeren. De verwachting is overigens dat Labour de Groenen meenemen in hun coalitie.

Dat Nieuw Zeeland virusvrij is, is ook internationaal opgevallen. Waar in de hele wereld halfslachtige maatregelen werden genomen, ging Nieuw Zeeland een maand helemaal dicht. De Nieuw Zeelandse aanpak wordt wereldwijd geroemd maar vrijwel geen enkel land wil die aanpak overnemen. In de plaats daarvan worden er halfslachtige maatregelen genomen die na een paar weken plotseling weer worden versoepeld en een paar weken daar weer na worden aangescherpt. Waar Ardern slagvaardig te werk ging, is de rest van de wereld vooral druk met zichzelf bezig.

Hier in Nederland moeten we het doen het zwalkende beleid van het huidige Kabinet Rutte III, een miljarden aan belastinggeld kostend project dat het daadwerkelijke probleem niet oplost. De peperdure maatregelen kosten zelfs zoveel geld, dat kinderen die nu nog verwekt moeten worden straks worden geboren met een megaschuld die ze hun hele leven met zich mee moeten sleuren. Voor kinderen waarvan de ouders elkaar nu niet eens kennen, en straks worden verwekt en ter wereld komen, geldt hetzelfde.

Nederland bezuinigde jarenlang intensief op de zorg. Liefst 7 ziekenhuizen werden gesloten of werden failliet verklaard. Voorbeelden zijn het Slotervaart Ziekenhuis in Amsterdam en de IJsselmeer Ziekenhuizen in Lelystad en Emmeloord, en het Bronovo in Den Haag. Het personeel dat daar werkte – alles bij elkaar meer dan 10.000 mensen aan verplegend personeel – werd ontslagen en moest op zoek naar ander werk. Plotseling zijn die mensen nu weer keihard nodig. Plotseling hebben we weer capaciteit te kort. Hoofdschuldige van de sluitingen van eerder genoemde ziekenhuizen: de door de VVD uitgevonden marktwerking in de zorg, waardoor zorgverzekeraars veel teveel zeggenschap hadden over die ziekenhuizen.

Toch wordt VVD’er Mark Rutte geroemd om zijn aanpak. Wat een geweldige staatsman is het toch, krijst vriend en vijand. Halfslachtig beleid en het afbreken van de zorgcapaciteit worden hem door de gemiddelde Nederlander niet aangerekend. Het dan weer strenger maken, dan weer soepeler maken van het beleid begint de gemiddelde Nederlander – waaronder de schrijver van dit stukje – ook geestelijk parten te spelen. Er mag meer niet dan wel en een uitzicht op een einde van al die maatregelen is er vooralsnog niet. Daar waar Jacida Arnern het Nieuw Zeelandse volk een perspectief en een uitweg bood; een lichtpuntje aan het einde van de tunnel,daar blijft de staatsman Mark Rutte zwalken tussen het stutten van bedrijven die voorafgaand aan de coronacrisis nog bulkten van het geld, en de Nederlandse bevolking die maar geen perspectief wordt gebonden.

Al jaren is de grootste kritiek op Mark Rutte dat hij geen visie heeft. Hij heeft geen idee waar hij het land naar toe wil leiden. Dat ligt enerzijds aan het indekken van zichzelf voor monsters als Wilders en Baudet, maar zeker ook aan het gebrek aan ideeën.

Het is onbegrijpelijk dat Mark Rutte wordt geprezen als staatsman.