De Tweede Kamer nam afgelopen week een motie aan waarin de Tweede Kamer haar zorgen uitspreekt rondom sociaal medium TikTok. De service is populair bij voornamelijk kinderen in een kwetsbare leeftijd. De Tweede Kamer maakt zich zorgen over beïnvloeding door de Chinese overheid, nadat een paar weken eerder de Algemene Voorwaarden van TikTok zijn gewijzigd. Vanaf dat moment staat er duidelijk in de algemene voorwaarden dat de Chinese overheid kan en mag meekijken in de accounts van gebruikers. Dat vindt de Tweede Kamer niet alleen een inbreuk op de privacy; ook kunnen via het algoritme van TikTok filmpjes naar de gebruiker worden gestuurd waarin de Chinese overheid mogelijk de gebruiker wil beïnvloeden met nepinformatie. Op deze manier zou de huidige jeugd teveel onder invloed van Peking kunnen komen.
Waar hebben we dat eerder gehoord, zult u denken? Nou, bij Facebook en Google. Want ook Facebook ligt al jaren onder vuur omdat het gebruikers beïnvloed. Sterker nog; Facebook verspreidt actief desinformatie waar tientallen miljoenen mensen zich vastklampen, zonder uit te zoeken of hier de waarheid wordt verteld. Op deze manier kon de Russische overheid actief nepinformatie verspreiden (en dat doet het nog) en Donald Trump aan de macht helpen. Via de advertenties die de Russische overheid op Facebook plaatste verdiende Facebook miljarden (en nog). Dat niet alleen: Er werden zelfs nepaccounts aangemaakt waarop nepinformatie en andere aantoonbare onzin worden verspreid. En nog.
Heeft u zichzelf al eens afgevraagd hoe het nou kan dat u een advertentie krijgt te zien over een onderwerp wat u nog geen vijf minuten eerder heeft besproken met een collega/vriend/kennis? De microfoons van smartphones staan wagenwijd open. Dat staat ook in de algemene voorwaarden van Facebook (en ook in die van Google), dat op deze manier informatie over de gebruiker verzamelt om zo advertenties en “interessante websites” aan de Facebook gebruiker “aan te bieden”. Google biedt haar operationele systemen Android (smartphones) en Chrome OS (Chromebooks) vrijwel gratis aan bij fabrikanten. De koper van smartphones en Chromebooks is verplicht het apparaat aan zijn/haar Google account te hangen, wat Google de mogelijkheid geeft een profiel te maken van de gebruiker.
Ook Google en Facebook (dat tevens eigenaar is van WhattsApp en Instagram) hebben in hun algemene voorwaarden opgenomen dat ze informatie over de gebruiker (kunnen) overdragen aan de Amerikaanse overheid en -veiligheidsdiensten. Sterker nog: om een ESTA inreisvisum te krijgen wanneer je naar de VS reist dan moet je als gebruiker je sociale media accounts opgeven.
Google en Facebook – die samen goed zijn voor tweederde van de informatievoorziening op menig smartphone – zijn dus net zo erg als TikTok. Ook zijn maken zich schuldig aan privacyschendingen en ook zij spelen informatie door aan de veiligheidsdiensten.
Maar waar zijn de zorgen over Google en Facebook eigenlijk? Waarom is dáár geen motie over aangenomen? Realiseert de Tweede Kamer zich dat er minstens twee extreemrechtse partijen in de Tweede Kamer zitten die geloven in de complottheorieën die voornamelijk via Facebook de wereld in worden geslingerd? FvD en PVV zouden geen bestaansrecht hebben wanneer die nepinformatie niet door Facebook de wereld in wordt geslingerd. De andere extreemrechtse partijen – BBB, JA21 en BVNL – komen voort uit FvD en PVV. Waar zijn die zorgen nu?
Wanneer je je zorgen maakt over beïnvloeding via TikTok, maak je dan ook zorgen over beïnvloeding via Google en Facebook.
