Slaap zacht, meneer de directeur van het pensioenfonds. Slaap zacht.

Meneer de directeur van het pensioenfonds, welterusten
Slaap maar lekker in je mooie huis met zeezicht, lange oprijlaan en lease-auto
Denk maar niet teveel aan al die gepensioneerden
Die zich afvragen of ze het eind van de maand wel halen

Meneer de directeur van het pensioenfonds, slaap zacht
Droom maar van de overwinning, en de zege
Droom maar van uw mooie ideaal
Droom maar dat het u wel lukken zal ditmaal

Kijk maar niet naar al die mensen die verrekken
Hoeveel ouderen moeite hebben met het halen van de volgende uitkering
Droom maar dat u aan het langste eind zult trekken
En geloof van al die tegenstand geen woord

Schrik maar niet te erg, wanneer u in uw dromen
Al die schuldeloze slachtoffers ziet staan
En u zult toch ook zo langzaamaan wel weten
Droom maar niet teveel van al die oude mensen
Droom maar fijn van overwinning en van macht
Denk maar niet aan al die wensen
Meneer de directeur van het pensioenfonds, slaap zacht!...

Eigenlijk kon je erop wachten: De pensioenfondsen kunnen niet meer aan hun financiële verplichtingen voldoen. Naar schatting worden 150.000 pensionado’s zo’n 14% gekort op hun pensioen (en dan hebben we het alleen nog maar over de mensen die daadwerkelijk pensioen ontvangen; mensen die nog werken worden nu al gekort op het pensioen dat ze straks gaan krijgen). Dat komt neer op enkele tientjes, tot enkele honderden euro’s per maand dat mensen worden gekort op hun pensioen. Het geld, waarvoor ze soms 30 – 40 jaar lang (of langer) hebben gewerkt, wordt nu doodleuk 14% in mindering gebracht. Veel van de pensioenfondsen zitten onder de wettelijke dekkingsgraad van 105% en dus worden wederom niet de veroorzakers van de kredietcrisis gepakt, maar worden de kosten en de problemen die de kredietcrisis met zich meebrengt, afgewenteld op de burger. Op de mensen, die jaren lang hebben vertrouwd op dat ene pensioenfonds, dat altijd heeft beloofd te zorgen voor een zorgeloze oude dag. Geen directeur of manager bij een pensioenfonds die ook maar één euro hoeft in te leveren op zijn salaris… of zelfs zijn pensioen. En als je in ogenschouw neemt, dat de ellende nu pas begonnen is, is het schandalig dat pensioenfondsen op deze manier omgaan met het geld van anderen.

Vandaag maakten pensioenfondsen bekend dat zij niet meer in staat zijn de pensioenen uit te betalen. Door verkeerd beleggen en speculeren hebben de pensioenfondsen van Total (oliemaatschappij), PME (metaalindustrie), SPOA (apothekers), SNPF (notarissen), BPF voor de Medewerkers in het Notariaat, pensioenfonds Verf- en drukinktindustrie, Nutreco (voedingsmiddelen), GITP bedrijfspensioenfonds (adviesbureau) en Ballast Nedam (bouwbedrijf) nog te weinig geld in kas om de mensen uit te betalen. Ook maakten dezelfde pensioenfondsen bekend dat ze mensen die nu nog werken en dus geen pensioen ontvangen, ook gaan korten op hun uitkering. Op zich knap, dat de pensioenfondsen nú al weten dat ze over meer dan 30 jaar mijn pensioen niet meer kunnen betalen en daarom mij nú al met 14% korten op het geld dat ze dán pas gaan uitkeren. Als de pensioenfondsen nu al zó ver vooruit kunnen kijken, waarom hadden ze dat niet eerder kunnen doen en toen al actie kunnen ondernemen? De fondsen hebben gegokt op de rente, die door de kredietcrisis alleen maar aan het dalen is en dus dalen de bezittingen van de pensioenfondsen. En de malaise bij deze pensioenfondsen is pas het topje van de ijsberg; het is pas het begin van een langlopende en zenuwslopende kwestie, die mogelijk nog grote gevolgen gaat hebben voor de laatste levensjaren van zo velen, die hadden gehoopt op een zorgeloze oude dag. Ik ben benieuwd of ze hun foldertjes nu gaan herdrukken. Of die gezellige dertigers en veertigers nu van die foldertjes verdwijnen en of de tekst ‘een goedverzorgde oude dag’ nog gehandhaafd blijft. Of pensioenfondsen nog met een stalen gezicht en zonder te lachen kunnen roepen dat het allemaal wel goed komt met je oude dag.

Eigenlijk is het schandalig dat de pensioenfondsen het zover hebben laten komen, dat ze nu hun klanten moeten benadelen. Er was ooit een tijd dat het allemaal niet meer op kon en de kranten uitpuilden van de advertenties van diezelfde pensioenfondsen. Niet zo gek lang geleden as je gek als je niet ging beleggen. De pensioenfondsen hebben gegokt met andermans geld op de 10-jaars rente en gingen er eigenlijk vanuit dat die niet verder kon dalen. Maar door de economische crisis bleef die 10-jaars rente maar dalen. De Europese Centrale Bank stelde geld beschikbaar om de fondsen te hulp te schieten en omdat de 10-jaars rente al zo laag was, zijn de pensioenfondsen massaal obligaties gaan inkopen. Het geld van de ECB had eigenlijk naar de burgers gemoeten, zodat die weer geld konden lenen, maar Europese regelgeving en terughoudende houding van banken verhindert dat. Het geld dat de wereldwijde overheden 1,5 jaar geleden beschikbaar stelden om de banken te redden, is naar de pensioenfondsen gegaan, die daarmee eigenlijk hun verkeerde beleggingen enigszins hebben willen redden. Er is bijna geen euro doorgeleend aan de consumenten.

Het probleem had eenvoudig voorkomen kunnen worden, door in te stappen in bunds, futures of andere eenvoudige beleggingen, of het geld wellicht gewoon door te lenen aan de mensen die het zo hard nodig hadden. Maar door winstbejag zijn de pensioenfondsen totaal doorgeschoten in hun beleid. En de Nederlandse pensioenfondsen zijn niet de minste pensioenfondsen; het zijn de grootste ter wereld in hun soort. Geen enkel pensioenfonds waar dan ook ter wereld beheert zo ongelofelijk veel geld. Nederlandse pensioenfondsen hebben hun geld werkelijk overal ter wereld inzitten en je kunt geen straat in, of er staat een bedrijf waarin Nederlandse pensioenfondsen zitten. Zelfs zitten ze in wapenhandelaars, bedrijven die het milieu ernstige schade toebrengen of bedrijven die de leefomgeving van de lokale bevolking tot een hel maken. En nu maken de pensioenfondsen het leven van hun klanten tot een levende hel.

Eigenlijk kun je als werknemer tegenwoordig niet anders dan sparen voor je oude dag. Dat is in ieder geval waar uw Opinie Paultje al een tijdje voor pleit. Om een totale deceptie te voorkomen, zou je eigenlijk een klein bedrag per maand moeten wegzetten in een spaarfonds, waar je pas bij kunt als je de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt. Dat fonds zou dan 70% van het gemiddelde loon moeten uitkeren. Dat doen de huidige pensioenfondsen al+ maar nu heb je het in eigen hand en geef je jezelf en je zuurverdiende geld niet over aan een stel idioten, die met jouw geld gaan gokken en vaak verkeerd gokken. Het is hun geld immers toch niet en aan het eind van de maand krijgen ze hun salaris toch weer. En aan het eind van het jaar zit er weer een vette bonus in. Als je ziet dat je aan alle kanten geld kwijt raakt. Je bent op deze manier verplicht om iedere maand een paar euro opzij te leggen, op een spaarrekening te storten en maar hopen dat daar niets mee gebeurd.

Het eerste moet eigenlijk nog komen: Er is geen directeur of fondsmanager ter wereld, bij welk pensioenfonds dan ook, die ook maar één euro hoeft in te leveren op zijn salaris… of zelfs zijn pensioen. Geen directeur of manager die zich bij een rechter hoeft te verantwoorden voor zijn laakbare gedrag of afziet van zijn megabonussen. En er is geen regering ter wereld die nu eens werk maakt dat de banken moeten ophouden met dat smijten en gokken met geld van een ander. Geen overheid die de veroorzakers van de kredietcrisis aanpakt; aan hun haren voor de rechter smijt. Etr is geen bankdirecteur of fondsenmanager die zich hoefde te verantwoorde voor de wantoestanden die ze hebben aangericht. Er is geen overheid ter wereld die welke bankdirecteur dan ook op het matje heeft geroepen; de belangen zijn simpelweg te groot. De meeste bankdirecteuren zijn oud-politici of voormalig grootindustriëlen. Die behandel je met alle egards; die pak je niet aan. En zolang dat niet gebeurd, is de kans op herhaling van de kredietcrisis levensgroot. Geen overheid die bijvoorbeeld aan de bankenheffing wil, die banken verplicht geld af te dragen voor het leed dat zij hebben veroorzaakt en daar bovenop verplicht, een bepaalde reserve in kas te houden voor als het wéér mis gaat. Want als het wéér mis gaat, rekenen de banken wéér op overheidssteun en ze gaan die nog krijgen ook. Eerst had je de banken, die geld uitleenden dat er niet was, aan mensen die het niet konden betalen. En nu heb je pensioenfondsen die verkeerd hebben gegokt en daar hun klanten nu voor op laten draaien. En het einde is nog lang niet in zicht. De banken en verzekeraars, de veroorzakers van de crisis en de huidige economische malaise, waardoor zoveel mensen hun baan en hun bestaan zijn kwijtgeraakt, zijn fel gekant tegen een bankenbelasting, omdat ze vinden dat zij niet de veroorzakers zijn van de economische malaise. Nee, dat waren hun voorgangers. Dat klopt; maar die voorgangers hebben een stoelendans gemaakt en zitten nu bij andere banken. Dus dezelfde mensen zitten op een andere plaats. Bestuursvoorzitter Michael Geoghegan, De topman van de HSBC-bank ging zelfs zó ver, dat hij het hoofdkantoor van zijn bank wilde verplaatsen naar Hong Kong, als de Britse regering en/of de Europese Commissie zouden besluiten tot het heffen van een bankenbelasting. Geoghegan meende met droge ogen te kunnen vertellen dat hij niet de veroorzaker was van de economische malaise. Je zou toch denken dat een man met zo’n uitspraak rechtstreeks uit een gesticht komt of er ieder geval in thuishoort. Waar zit zo´n man met z´n gedachten, als hij een dergelijk dreigement op tafel gooit? Je bent topman van één van de grootste banken ter wereld en met zo’n uitspraak snap je echt niet wat er de afgelopen 2 jaar allemaal gebeurd is in de (financiële) wereld. Met een dergelijke uitspraak ben je topman-onwaardig. Maar Geoghegan staat helaas niet alleen; meerdere bankdirecteuren hebben gedreigd het hoofdkantoor van hun bank te verplaatsen naar landen waar geen bankenbelasting is en dus buigen beleidsbepalers als knipmessen. Zij willen het immers niet op hun geweten hebben dat er straks banen verloren gaan en dan worden zij ook niet meer herkozen. Die bankenbelasting gaat er dus niet komen.

Moraal van dit verhaal is de veroorzakers van de huidige economische malaise weer vrijuit gaan en terwijl de hele wereld krom ligt van de bezuinigingen, omdat de peperdure reddingsoperaties moeten worden terugverdiend, gaan zij vanavond rustig slapen.

(bewerkte tekst van Boudewijn de Groot’s “Welterusten, meneer de president” (een protestlied uit 1966. De tekst is geschreven door Lennaert Nijgh.))