Hosanna aan de Rijn

Voetbalclub Vitesse heeft een nieuwe eigenaar. De steenrijke Georgische zakenman Merab Zjordania heeft naar schatting 20 miljoen euro neergeteld voor de zieltogende club uit Arnhem. In Arnhem wordt al feest gevierd, nu er voor het eerst sinds het aftreden van Karel Alberts in 2002 weer genoeg geld is in Arnhem. Voor het eerst sinds de val van DSB en dus het wegvallen van de eigenaar en grote geldschieter achter voetbalclub AZ, is er weer een voetbalclub in private handen gevallen. Onder supporters wordt druk gespeculeerd over grote spelers, die naar het Gelredome gaan komen om Vitesse de eerste landstitel in haar bestaan te laten winnen. Vanuit de rest van voetballend Nederland wordt jaloers in de richting van Arnhem gekeken. Er deden zich meteen berichten de ronde als zou de Georgische zakenman niet de daadwerkelijke koper zijn, maar de steenrijke Rus Roman Abramovitsj achter deze hele deal zitten. Ook is er veel commentaar op het niet echt onbeschadigde verleden van de Georgiër: Zjordania heeft vastgezeten voor belastingfraude en is ooit op een luchthaven opgepakt met een pistool in zijn broekzak. Ook is de Georgische overheid bezig met nieuwe wetgeving om harder achter zwart geld aan te gaan en maffiosi achter de broek aan te zitten. Met dat zwarte geld zou Vitesse zijn gekocht. Allemaal mooie praatjes... maar ondertussen ligt in Arnhem wel de toekomst van het Nederlandse voetbal. Het is feest in Arnhem; het is hosanna aan de Rijn.

Of de roemruchte steenrijke Roman Abramovitsj daadwerkelijk achter de deal zit, zal nooit helemaal duidelijk worden. De vraag is, wat hij met een Nederlandse voetbalclub moet, die de afgelopen 6 jaar elk jaar tegen degradatie vocht. Zjordania had ook AZ kunnen kopen, maar liet dat na omdat hij de vraagprijs van 15 miljoen euro te veel geld vond. Je vraagt je af waarom hij dan 5 miljoen euro extra neertelt voor een veel slechtere club als Vitesse. Maar de Georgiër heeft grootse plannen; hij is naast handelaar in uitzendrechten ook spelersmakelaar. En spelers gaan tegenwoordig voor veel geld van de hand aan voetbalclubs in Italië, Spanje, Duitsland of Engeland. En vergeet daarbij opkomende voetballanden als de Verenigde Staten en Rusland niet. Want Abramotitsj mag dan eigenaar zijn van de Engelse miljoenenclub Chelsea; minder bekend is, dat hij ook nog eigenaar is van de Russische topclub CSKA Moskou; een vaste klant in de Champions League. Tegelijkertijd zal Zjordania spelers die hij onder beheer heeft, naar Arnhem sturen, om daar te laten groeien in hun rol. Daarna kunnen ze voor veel geld worden doorverkocht aan voetbalclubs in Italië, Spanje, Duitsland of Engeland. Of dit plan echt zal slagen, zal de tijd uitwijzen. En wat de rol van Abramovitsj is, zal de tijd ook uitwijzen. Helemaal logisch dat de Rus erachter steekt, is het niet. Waarom zou Abramovitsj en derde club erbij nemen? Hij kan toch spelers opleiden bij CSKA Moskou en goede spelers laten overkomen naar Chelsea?

Eerlijk gezegd snap ik ook niet waarom zo’n steenrijke man zoveel geld neertelt voor een zieltogende club uit de Mickey Mouse League. Want de Eredivisie stelt met al dat mislukte geklungel van de KNVB om Ajax ieder jaar landskampioen te laten worden niets meer voor. Ik kan me niet voorstellen dat een club in sterkere competities als de Bundesliga, Serie A of League Une geen betere clubs te koop zijn voor hetzelfde geld, die veel beter presteren. In ieder geval is de zet van Vitesse een strategische zet. Want de jaloezie van de overige voetbalclubs is er niet minder om geworden. Of veel geld Vitesse in de beloofde drie jaar aan de landstitel zal helpen, is nog maar de vraag. Ajax hanteert al jaren de grootste begroting van alle betaald voetbalclubs in Nederland, maar het heeft ze niet echt dichterbij de landstitel gebracht. De Amsterdammers wachten sinds 2004 op de landstitel. Ze zijn in die tijd voorbij gestreefd door AZ, FC Twente en PSV. Allemaal met een (fors) lagere begroting dan de Amsterdammers; in het geval van AZ en FC Twente gaat het zelfs om de helft. Ook is het nog maar afwachten of de supporters, die honger hebben naar succes, de sterspelers krijgen te zien waar ze zo naar verlangen. Vitesse wordt niet meer dan een handelshuis. Een doorvoerhaven zoals er die al zoveel zijn in Nederland. PSV, Ajax, Feyenoord en AZ kunnen hierover aardig meepraten.

Neemt niet weg dat Vitesse voorlopig geen beroep meer hoeft te doen op gemeenschapsgeld. Vitesse is vanaf nu volledig aangewezen op haar investeerder. Die zal de schulden van de club (ca. 6 miljoen euro) wegwerken, zodat de club vanaf komend voetbalseizoen met een schone lei kan beginnen. Terwijl bij Vitesse de miljoenen binnen zullen stromen, zullen de overige voetbalclubs moeten vechten voor hun voortbestaan. De gemeente Arnhem en de provincie Gelderland staan niet echt welwillend tegenover de aankoop. Ze zouden juist blij moeten zijn; Vitesse hoeft geen beroep meer te doen op gemeenschapsgeld.

De KNVB zou dit beleid moeten aansporen, in de plaats van dit met een 'kritische blik te gaan volgen'. Als de KNVB zijn blik dan zó graag richt op de grote competities in Europa, dan moet het ook eens de goede voorbeelden overnemen. In Engeland is er bijna geen voetbalclub meer, die niet in private handen is. Zelfs acteur Silverster Stallone is eigenaar van een voetbalclub (Everton). Alleen topclub Arsenal heeft nog geen private eigenaar. In Italië zijn alle topclubs in handen van private investeerders; Juventus is van autofabrikant Fiat en AC Milan van televisiemagnaat, premier en pedofiel Silvio Berlusconi. In Spanje en Duitsland zijn oud-voetballers de eigenaren van diverse grote clubs. Waarom zou een dergelijke situatie ook niet in Nederland kunnen?

Er is niets mis met een private investeerder in een voetbalclub. Ook, als die investeerder misschien hier en daar een smetje op zijn blazoen heeft. Laat hem zijn geld steken in die voetbalclub en laten we dat belastinggeld investeren in zaken van algemeen nut. Dan hoeven we ons ook minder druk te maken om de spelerssalarissen, die de voetbalclubs keer op keer in financiële problemen brengen, waardoor de gemeente weer een greep uit de gemeentekas moet doen en de miljoenensalarissen met belastinggeld steunen. De laatste 10 jaar is er jaarlijks circa 40 miljoen euro belastinggeld naar de voetbalclubs gegaan. Dat zijn organisaties, waarvan in alle redelijkheid verwacht mag worden dat ze op zichzelf kunnen staan. Dat een voetballer een miljoenensalaris krijgt is tot daaraan toe; maar dat het salaris (al dan niet deels) moet worden opgehoest met belastinggeld, gaat veel mensen veel te ver. Voetbalgoeroe en beroeps neuroot Johan Derksen vindt het doodnormaal dat de gemeenten jaarlijks 40 miljoen uit hun gemeenschapskas graaien om hun zieltogende voetbalclub te steunen, want, zo meent de sigaarrokende snorremans, een museum krijgt ook geld. Een voetbalclub kan onmogelijk worden vergeleken met een museum, meneer Derksen. Een voetbalclub huist geen historisch erfgoed.

Bij Vitesse zullen ze voorlopig even hun neus ophalen bij alles wat Derksen zegt. Het is te hopen voor de Arnhemmers dat er nu wel wat successen kunnen worden geboekt. Al was het maar, dat de club zich weer kan nestelen in de subtop. Want de landstitel binnen slepen en deelname aan de Champions League afdwingen gaat wel erg ver. Maar dat de Arnhemmer voorlopig weer gewoon aan voetbal kunnen denken, is al een verademing op zich. Vitesse krijgt dan ook geen jaloerse blik van Opinie Paultje (overigens PSV’er in hart en nieren), maar alle succes toegewenst!