Nu de formatiebesprekingen tussen CDA, VVD en PVV in volle gang zijn, vreest de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) voor haar voortbestaan. De nieuwe regering is nog niet eens goed en well samengesteld en heeft nog geen ‘boe’ of ‘bah’ gezegd; toch vrezen de Publieke Omroepen dat zij behoorlijk moeten bezuinigen als er een rechts kabinet gaat komen. Vooral de PVV heeft er nooit een geheim van gemaakt dat ze de NPO te ‘links’ vond en dus moest worden opgedoekt. Wilder vervloekte de NPO alleen al daarom. Via een charme offensief op radio en televisie wil de NPO laten zien hoe uniek ze is en hoe leuk het is om ernaar te kijken. Ook pretendeert nieuwszender Radio 1 ‘het nieuws van alle kanten’ te belichten; in reactie op de uitspraak dat de NPO te links is. Het charme offensief komt niet uit de lucht vallen. Vrijwel alle partijen, van links tot rechts - op de PvdA na -, hebben in hun partijprogramma forse bezuinigingen opgenomen voor de NPO. De stoelendans is weer begonnen. Inzet: 800 miljoen euro belastinggeld.
Vandaag lekte een plan van NOS-directeur Jan de Jong uit, waarin deze schrijft toe te willen naar één superomroep; het BBC-model. Net als de Britse staatsomroep BBC wil De Jong van de verzuiling binnen het omroepsysteem af. De tijd dat er een protestantse-, linkse-, rechtse-, gereformeerde- of vrije omroep nodig was, ligt ver achter ons. DE verschillende omroepen gaan er prat op dat dit systeem uniek is in de wereld. Uniek is de NPO zeker; nergens te wereld bestaat Christelijke omroepen, protestantse omroepen, linkse omroepen, rechtse omroepen,, … en ga zo maar door. Maar tegenwoordig gaat het gewoon om ordinaire hoge kijkcijfers en niet meer om het publiek te informeren, c.q. op een strenge manier toespreken. Hoe hoger de kijkcijfers, hoe hoger de reclame-inkomsten. Jaarlijks krijgen de publieke omroepen circa 250 miljoen euro uit die reclame-inkomsten. Tel daarbij op dat de omroepen DVD’s met hun programma’s in de winkels hebben liggen, inkomsten krijgen uit lidmaatschapsgeld en eigen producties aan het buitenland verkopen en je vraagt je af waarom er 800 miljoen euro belastinggeld naar de publieke omroep moet.
Één omroep heeft eigenlijk alleen maar voordelen. Er is één directie, die met één mond spreekt naar de buitenwereld en vooral naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW), waar de NPO onder valt. Nu hebben alle 14 omroepen een eigen directie, een eigen secretariaat en een administratie. Ze hebben gebouwen en eigen briefpapier. Niet vergeten dat er ook nog zogenaamde netmanagers zijn en allerlei andere managers, waarvan meer dan de helft alleen maar aan het werk wordt gehouden en feitelijk dus volledig overbodig is. Daar bovenop komen vaak erg hoge vergoedingen aan de presentatoren, die soms meer dan een half miljoen euro per jaar aan salaris opstrijken. Omroepen doen daar tot nu toe niet erg moeilijk over. Ze spreken een salaris af met de presentator en dienen vervolgens de rekening in bij het ministerie van OCW. Natuurlijk genieten we enorm met z’n allen, als Jack van Gelder een voetbalwedstrijd vol overgave, emotie en passie verslaat. Maar of dat nou 368.000 euro per jaar waard is, is maar de vraag. En Matthijs van Nieuwkerk is een prima presentator die iedere avond menig dertiger tussen half acht en half negen naar de beeldbuis trekt… maar of dat nou ruim 400.000 euro per jaar waard is, mag je jezelf echt afvragen. Antionette Hertzenberg doet het prima met haar consumentenprogramma’s en bijt zich overal stevig in vast; Maar om haar daarvoor nou meer dan 300.000 euro per jaar te laten betalen, is ronduit belachelijk. Zo ook voor Paul de Leeuw (bijna 800.000 euro) en Linda de Mol, die voor minder dan 600.000 euro haar bed niet uitkomt. Er is een hele lijst aan namen van presentatoren, die geweldig veel geld verdienen met hun praatje op de NPO. Er moet eenvoudigweg beter worden omgesprongen met belastinggeld. OCW moet via een wet eisen dat een organisatie die zo ongelofelijk veel staatssteun krijgt, zijn medewerkers niet hoger mag belonen dan het salaris van de minister-president, de zgn. Balkenende-norm. Van die norm moet dus een keiharde wet worden gemaakt. Een wet, waar sancties aan vast hangen als deze wordt overtreden. Net als bij voetbalclubs, die in 10 jaar tijd ruim 400 miljoen euro staatssteun uit de diverse gemeentekassen kregen. Het kan toch immers niet waar zijn, dat we in Nederland ziekenhuizen failliet laten gaan en werklozen niet een fatsoenlijke uitkering kunnen geven, terwijl we aan de andere kant televisie- en voetbalmiljonairs met nóg meer belastinggeld steunen? In wat voor land leven we, als we gaan bezuinigen op openbare nutsvoorzieningen – zaken, waar iedereen wat aan heeft -, terwijl we ondertussen Yolanthe Cabau Van Kasbergen – Sneijder van Hier tot Ginder en Drie Keer Terug en salaris betalen van meer dan 240.000 euro per jaar? Terwijl 98% van alle voetbalclubs aan het financieel infuus van de overheid ligt (en het dan vaak nog niet redt), moet diezelfde overheid gehandicapten laten liggen in hun eigen uitwerpselen, omdat er geen geld voor personeel is om dat arme schaap te verzorgen? Iets klopt er niet aan dat testbeeld…
De NPO geeft echter aan deze enorme salarissen wel te moeten betalen, want anders gaan de sterren naar de commerciële omroep. Een argument dat erg vergankelijk is en eigenlijk nergens over gaat. Want als het faillissement van televisiezender Talpa in 2006 iets heeft laten zien, is het, dat het aantal vacatures in omroepland erg beperkt is. Veel sterren die bij Talpa onder contract stonden , hadden na het faillissement van de miljoenenzender geen werk meer, of draven vandaag de dag nog maar sporadisch op, op de televisie. Ook heeft het debacle rond Talpa aangetoond, dat Nederland niet zit te wachten op nóg een televisiezender. Eerder op minder. Dus de argumenten van de Publieke Omroepen is al snel van tafel geveegd. En dan nog; laat die stoelendans maar plaatsvinden. De huidige stoelendans kost de Overheid gewoon teveel geld. Veel presentatoren zien de bui al hangen; als dit nieuwe rechtse kabinet het straks voor het zeggen krijgt, dan zullen zij er in salaris fors op achteruit moeten. Dus in de plaats van rechtstreeks een megasalaris op te strijken, verhuren ze zich via een eigen bedrijf, een BV. Is prima; dan kan de omroep een uurtarief afspreken en alleen voor die uren, dat de betreffende persoon werkzaamheden verricht voor de omroep. Want een werkweek van 40 uur is er voor veel van deze gasten niet bij. Dat is vaak minder. Waarom kan de Overheid van een vrijwel failliet ziekenhuis wel eisen dat ze efficiënter moet gaan werken, terwijl er in Hilversum kwistig met belastingmiljoenen wordt gestrooid? Waarom kan de VVD wel eisen van een niet-Westerse allochtoon dat het de eerste 10 jaar na aankomst in Nederland geen uitkering krijgt (en dus de criminaliteit in zal duiken om alsnog aan geld te komen), terwijl Jack van Gelder jaarlijks met 368.000 euro aan overheidsgeld mee naar huis gaat?
Toegegeven, om jaarlijks die felbegeerde 800 miljoen euro te krijgen van de Staat, moet de NPO zich wel houden aan een woud aan regels. Zo mogen ze niet onbeperkt reclame uitzenden en mag er al helemaal geen reclame worden gemaakt tijdens programma’s (behalve tijdens sportprogramma’s). Ook mogen de omroepen geen deelnemingen hebben in commerciële ondernemingen en mogen de winkelverkopen aan DVD’s en verkopen van eigen producties aan het buitenland niet boven een bepaald bedrag uitstijgen. Ook moeten ze zich houden aan een uitzendschema; zo moet men een bepaald percentage van de zendtijd worden besteed aan kunst & cultuur, informatieve programma’s en documentaires. Maar de omroepen omzeilen deze regels handig door dit soort programma’s op de hele late avond uit te zenden, als er toch niemand meer kijkt. En eigenlijk kan dat niet.
Je moet het systeem dus vereenvoudigen. Het systeem van verzuiling is erg achterhaald. Er zijn geen hordes protestanten meer die zitten te wachten op alleen maar kerkdiensten op de televisie en er zijn geen volksstammen meer, die elke avond wil horen hoe slecht deze grote, boze wereld ook alweer is. Als we dan toch de kijkcijfers erbij pakken; deze kijkcijfers tonen aan dat de typische programma’s, waarmee de verschillende omroepen zich willen onderscheiden van de rest, nauwelijks bekijks trekken. Kerkdiensten op de zondagochtend trekt nauwelijks bekijks. Als protestanten zo graag een eigen omroep willen, dan moet dan maar commercieel en zo ook voor de strengkatholieken, rechtsen, linksen en noem het allemaal maar op. Belastinggeld moet efficiënt worden besteed aan die doelen, die het ook echt nodig hebben. En omroepen die roekeloos omgaan met belastinggeld, moeten daarvoor worden gestraft.
Fors bezuinigen op de NPO is zeer gewenst. Het is totaal onzinnig en ongewenst om een dergelijk systeem voor zoveel belastinggeld in stand te houden. Het budget van 800 miljoen euro per jaar kan met de helft omlaag. Omdat er anders niet of nauwelijks aandacht is voor cultuur en journalistiek niet echt onafhankelijk meer is, zouden die projecten nog wel met overheidsgeld in stand moeten worden gehouden. In ruil daarvoor moeten de publieke omroepen meer mogelijkheden krijgen door zich commercieel in stand te houden, bijvoorbeeld door de verkoop van eigen producties aan buitenlandse omroepen en op DVD in de winkels. In dat geval kunnen presentatoren als Jack van Gelder, Paul de Leeuw, Matthijs van NIeuwkerk en Paul Witteman hun megasalarissen van soms wel 3 tot 4 keer de Balkenende-norm blijven houden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten