Op zijn eerste werkdag stuurde VVD-staatssecretaris Ben Knapen een overzicht van de salarissen van topmensen bij goede doelen naar de Tweede Kamer. Uit dit overzicht blijkt, dat meer dan de helft van de goede doelen de directie met een jaarsalaris van 74.000 euro naar huis stuurt, en dat goede doelen organisaties als het Rode Kruis zelfs 3x méér betalen dan de Balkenende-norm an 180.000 euro. In het vorige kabinet heeft de PvdA hier al paal en perk aan gesteld, maar blijkbaar gingen die maatregelen niet ver genoeg. Dus de volgende keer als u aan een goed doel geeft, dan heeft u dus ook geld aan de bonus van de directie en de leasebak van de directeur.
Het was voormalig topbestuurder Dolph Pagano die begin deze eeuw aantrad bij het Rode Kruis. Hij zou deze baan twee jaar bekleden maar na een paar maanden werd duidelijk dat Pagano een jaarsalaris van meer dan 600.000 gulden opstreek. Voor een organisatie die jaarlijks miljoenen een staatssubsidie ontvangt en vrijwillige collectanten door weer en wind langs de deuren stuurt, gaat het natuurlijk een beetje ver om je directeur met 600.000 gulden naar huis te sturen. Het salaris van Pagano werd een landelijke rel en het imago van het Rode Kruis liep een enorme deuk op. Pagano vertrok, maar kreeg wel bijna anderhalf miljoen gulden afkoopsom mee. Toen de rel daarover ook weer was bedaard, bleek, dat Pagano en het Rode Kruis niet een geval op zich waren. Ook de directie van grote organisaties als Oxfam-Novib en Warchild streken tonnen per jaar aan salaris op. Ook bleek uit een later onderzoek dat bekende Nederlanders als Ruud Gullit en Caroline Tensen voor hun actie voor het ‘goede doel’ een slordige 100.000 euro opstreken. Een bekende Nederlander die zich ontfermt over zieke en hongerige kindertjes doet het altijd goed bij het grote publiek en dus wordt er gul gegeven. Ivo Niehe streek met zijn tv-actie voor Terre des Hommes een slordige twee miljoen euro op. Een dergelijk bedrag wat die avond dankzij de TV-actie werd opgehaald door donateurs, kon dus direct worden overgemaakt op de bankrekening van Niehe’s tv-productiebedrijf. Inmiddels is het bedrijf niet meer van Niehe, maar van Reinout Oerlemans. De gulle gift van Terre des Hommes aan Ivo Niehe leverde veel negatieve publiciteit op en zorgde zelfs bijna voor de ondergang van de goede doelen-organisatie. En geheel terecht. De mensen die reageerden op het avondvullende programma van Niehe wilden de arme kleine kinderen in verre oorden helpen, niet de villa van Niehe in ’t Goy sponseren. Hetzelfde overkwam Foster Parents Plan; ook deze organisatie kwam in een negatief daglicht toen bleek dat de directie twee keer de Balkenende-norm mee naar huis nam, terwijl het ondertussen via collectanten, overheidssubsidies en TV-acties geld inzamelde. Foster Parents Plan werd fors gestraft en verloor vrijwel al zijn donateurs ging (overigens geheel terecht) failliet. Het onderging een naamsvervandering. Het heet nu Plan Nederland. Maar of er wat aan de hoge salarissen van de directie ie gewijzigd, valt nog stertk af te vragen.
Eigenlijk staat niemand vandaag de dag nog echt vreemd te kijken, als bijkt dat van elke 100 goede doelen, er nog altijd 10 zijn, die de directie een fors salaris betalen. Over het algemeen wordt het schandelijk gevonden, maar de organisaties op zich lijden er weinig schade aan. Situaties als bij Plan Nederland gebeuren maar zelden. Mag een directeur van een ontwikkelingsorganisatie dan niks verdienen? Dat mag zeker. Dat je een dergelijke organisatie leidt, is alleen maar een nobel streven en moet alleen maar gestimuleerd worden. Dat je je leven spendeert aan het helpen van minder bedeelden en sociaal zwakkeren, is prima. Maar hij (of zij) hoeft zich niet als een gevierd zakenman of –vrouw te gedragen, met een megasalaris, GSM, leasebak, villa, laptop en niet te vergeten einde-jaarsuitkering ofwel bonus. Vooral de villa en het megasalaris stuit menigeen tegen de borst. Het is nog altijd een ideeel doel dat je nastreeft en daar krijg je voor betaald. Het salaris moet wel sociaal-verantwoord zijn. Zo zijn bijvoorbeeld bonussen uit den boze en is het heel normaal, als je de directie in ieder geval niet méér betaalt dan de Balkenende-norm. Salarissen van 6 ton of hoger zijn sociaal niet meer te verantwoorden. Ook die leasebak is niet te verantwoorden; je leeft op het geld wat een ander gul heeft gegeven, met de gedachte er minder bedeelden mee te helpen. Het is echter nog maar de vraag of dit allemaal gaat gebeuren. Je kunt als manager bij je vrienden niet aankomen dat je geen leasebak hebt en geen bonusen krijgt. Je staat als directeur voor gek als je je wel directeur noemt, maar ondertussen er niet naar leeft. Dan ben je ook geen directeur. Bovendien is de Balkenende-norm nog altijd een norm en geen wet. De Overheid weigert nog altijd in te grijpen bij ontwikkelingsorganisaties, die jaarlijks miljoenen steun krijgen, en die miljoenen vervolgens doodleuk uitbetalen aan hun eigen managers en directeuren. De orgsanisatie zegt dan, met de accountantsverklaring in de hand, dat ze zich keurig aan de wet houdt met 10% van het totale budget dat mag besteed worden an overheadkosten. Het CBF, het Centraal Bureau Fondsenwerving, die namens de overheid een vinger aan de pols houdt bij ontwikkelingsorganisaties, staat machteloos tegenover deze goede doelen, zolang de overheid geen strengere maatregelen stelt. En met het huidige rechtse kabinet zal dat ook niet heel snel gaan veranderen. Ontwikkelingshulp (het helpen van mensen in nood) is immers een linkse hobby en het huidige ultrarechtse Kabinet heeft een broertje dood aan alles wat links is. Dus zolang dit kabinet zit, blijven de goede doelen vrij spel houden.
De overheid is met ontwikkelingsorganisaties al jaren verkeerd bezig; of er nou een links-, of een rechts kabinet aan de macht was. Daar, waar de marktwerking in de zorg, openbaar vervoer en energiesector tot in het overdrevene is doorgezet, laat de Overheid ontwikkelingsorganisaties al jaren hun gang gaan. Ondertussen stroomt het belastinggeld met miljoenen tegelijk naar de goede doelen, die er hun directie weer rijkelijk van betalen. Het enige wat de overheid wettelijk heeft geregeld, is dat de goede doelen niet meer dan 10% van hun totale budget uitgeven aan overheadkosten. Een organisatie als het Rode Kruis krijgt tientallen miljoenen per jaar binnen; het is voor hen een oud kunstje om zich aan die 10%-norm te houden. En daarmee houden ze zich inderdaad aan de wet. De Overheid stelt niet als voorwaarde dat de directie niet méér mag verdienen dan de Balkenende-norm. De Balkenende-norm is nog altijd een norm; geen wet. Ook stelt de overheid nauwelijks aanvullende eisen voor een miljoenensubsidie; er worden geen eisen gesteld aan de te behalen doelen. Een goed doel mag alleen geen winst maken. Zo ver gaat de Overheid ongeveer. Verder hebben ze vrij spel. En omdat verregane maatregelen ontbreken, is dit verworden tot een heuze industrie. In hun betekenis zijn de ontwikkelingsorganisaties hun doel volledig voorbij geschoten.
Dus denkt u even verder na, als u komende week een reclamespotje op de radio hoort, waarin u wordt opgeroepen na u dood een deel van uw geld na te laten aan een goed doel. Een volkomen legitiem spotje, aangezien er jaarlijks enkele miljarden euro’s omgaan in de ‘testament-business’. En het dient ook een ander goed doel; uw kinderen zijn gelukkig, als ze bij de notaris te horen krijgen dat zij geen cent krijgen omdat hun vader of moeder alles heeft geschonken aan een goed doel. “Wat goed van ma, dat ze haar geld heeft nagelaten aan een goed doel en wij geen cent krijgen? We zijn echt trots om mamma.” Tenzij die kinderen lid zijn van de raad van bestuur van één van die goede doelen. Inderdaad, dan zullen ze vrolijk zijn.
Maar goed: een nieuw jacht in de haven van Monaco zodat de directie van de ontwikkelingsorganisatie kan vergaderen, is ook een goed doel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten