Hollywood legt zichzelf een censuur op en dat wreekt zich aan de bioscoopkassa

De zomer van 2017 zal er voor veel Hollywood studio’s een zijn om snel te vergeten. De maanden juni, juli en augustus zijn traditioneel belangrijke maanden waarin veruit de meeste omzet moet worden gehaald. Het is vakantietijd, de consument heeft extra geld beschikbaar en is een opperbeste stemming. Maar zo slecht als het in 2017 is gegaan, zo slecht is het in tien jaar tijd niet geweest. De omzetten van de grote studio’s daalden met liefst 35%, tegenover een daling van 16% in de zomer van 2016. Alleen Wonder Woman slaagde erin met USD 400 miljoen een goede omzet te halen, maar grote verwachtingen als het zesde deel van Transformers, het vijfde deel van Alien en de remake van The Mummy slaagden er in de VS en Europa niet in grote aantallen bezoekers naar de bioscoop te trekken.

Tegelijkertijd steeg de omzet bij video on-demand aanbieders als Netflex, HBO en Amazon Prime harder dan ooit. Hun succes maakt het mogelijk te investeren in eigen producties: alleen al Netflex investeert in 2017 zo’n USD 7 miljard aan eigen producties, zoals de recent uitgebrachte bioscoopfilm The Hitman’s Bodyguard, deels opgenomen in Amsterdam.

De laatste jaren is het in de bioscoop vooral veel van hetzelfde en hetzelfde van veel. Hollywood zou eens beter marktonderzoek moeten verrichten en kijken of het bioscooppubliek wel zin heeft in het zoveelste deel of een remake. Filmproducenten in Hollywood kijken vooral naar de vorige bioscoopopbrengst en denken bij een hoge opbrengst direct dat het publiek wel te porren is voor één of meerdere vervolgen. Zo is het nú al duidelijk dat er liefst 5 nieuwe films worden gemaakt in de Fast & Furious-serie. Een dergelijke houding mocht de afgelopen 30 jaar wel werken; in de moderne tijd wil het publiek alleen nog ruim een tientje voor een bioscoopkaartje betalen als het iets te zien krijgt, wat het nog nooit eerder heeft gezien. Pratende buitenaardse robots die de aarde komen plattrappen hoort daar niet meer bij.

Toch zijn Hollywood-films de laatste jaren ook veel te braaf en politiek correct geworden. Dit komt vooral doordat Chinese productiemaatschappijen zich met veel geld zijn gaan mengen in de filmproductie van Hollywood. Hollywood ziet de Chinezen maar wat graag komen want die brengen geld mee voor de vaak peperdure producties, waarvan de kosten kunnen oplopen tot meer dan 200 miljoen dollar per film. Tegelijkertijd geven Chinese productiemaatschappijen toegang tot de immense Chinese markt, 1,5 miljard mensen groot.

Hollywood heeft zijn blik verlegd naar China. Om die lucratieve Chinese markt te kunnen betreden worden Hollywood producties steeds vaker aangekondigd (in samenwerking met) een Chinese filmproducent. Chinezen kopen ook in hoog tempo Hollywood studio’s over. Maar Chinees geld houdt in dat de Chinese wetten en regels gelden. Geen kritische noot aan de zittende macht, geen politieke thema’s zoals klimaatverandering, vluchtelingenproblemen of de steeds verdere inperking van de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Geen grof taalgebruik. Vrouwen zijn volgzaam aan de man en geen actiehelden. Slechteriken zijn draken of pratende robots en seks en/of (vrouwelijk) bloot zijn al helemaal uit den boze. Juist dat is allemaal wel te zien bij Netflex, HBO en Amazon Prime. Hollywood legt zichzelf een censuur op en dat wreekt zich aan de bioscoopkassa.

Zowel Apple als Facebook hebben dit jaar gezegd zelf ook films en series te willen aanbieden. Als voorwaarde stelden ze wel dat in hun producties geen politieke thema’s, grof taalgebruik, geweld, naakt of seks mocht zitten. Ze zijn gewaarschuwd.

Hollywood straalde decennialang de boodschap uit dat als de wereld in de problemen komt, Amerika ze wel komt redden. Die boodschap wordt anno 2017 nauwelijks nog geloofd.

Het zesde deel uit de Transformers serie wist in de VS en Europa alleen nog de echte fans naar de bioscoop te trekken. De film kon alleen nog winst opleveren dankzij het Chinese bioscooppubliek.