Dat de storm rondom de toeslagenaffaire nog steeds niet is gaan liggen is een tegenvaller voor Mark Rutte, die na de vierde verkiezingsoverwinning op rij had gedacht even snel een kabinet te formeren. Nu lijkt het er steeds meer op dat Rutte opnieuw naar de kiezer zal moeten. Maar dat is gevaarlijker dan het in eerste instantie lijkt.
De toeslagenaffaire: Na de Bulgarenfraude – waarin Bulgaren gesteund door de Bulgaarse maffia massaal in Nederland toeslagen aanvraagden en toen ze die eenmaal kregen weer met de noorderzon vertrokken – wilde de Overheid een daad stellen en bedacht een computersysteem genaamd SIRI die op basis van algoritmen fraudeurs aanwees en hen brieven stuurde om de reeds ontvangen toeslagen terug te betalen. Met rente. Maar de Belastingdienst kwam er al snel achter dat het systeem de verkeerde mensen als fraudeurs aanwees (vrijwel allemaal mensen van kleur of mensen met een niet-Nederlandse achternaam) en informeerde de verantwoordelijke ministers. Die deden helemaal niets waardoor het systeem kon doormodderen en de fraudeurs – die helemaal geen fraudeurs bleken te zijn – angsten aanjoeg waardoor enkelen van hen zelfmoord pleegden omdat ze de immense claims niet konden terugbetalen. Kamerleden Renske Leijten en Pieter Omtzigt zochten de zaak uit en kwamen erachter dat Asscher, Rutte, Hoekstra, Wiebes en een hele zwik VVD’ers een behoorlijke scheven schaats hadden gereden. De enige die verantwoordelijkheid nam was Asscher. Hoewel niet meer verantwoordelijk – Asscher was geen minister meer – nam Asscher onder druk van rechts Nederland verantwoordelijkheid en trad terug.
Door alle commotie rondom Asscher was Nederland alweer vergeten dat Rutte de politieke baas van Asscher en dus hoofdverantwoordelijk was Sterker nog: in de Grondwet staat dat het huidige Kabinet verantwoordelijk is voor de daden van alle voorgaande kabinetten. Maar Rutte was af van een belangrijke politieke vijand, die het hem in de campagne knap lastig had kunnen maken. Rutte kon fluitend naar de overwinning wandelen want niemand kon hem nog wat doen. De formatie na de verkiezingen leek een bijzaak te worden aangezien de huidige coalitie in de peilingen er goed voor stond. Maar de slordigheid van minister van Binnenlandse Zaken (!) en informateur Kaisa Ollongren heeft inmiddels een hele beerput opengetrokken.
Inmiddels blijkt hoezeer Rutte en de zijnen hun best hebben gedaan om gekozen volksvertegenwoordigers Renske Leijten en Pieter Omtzigt te ‘sensibiliseren’. In rond Hollands wil dat zoveel zeggen als ‘kalt stellen’, ‘uitschakelen’. Eerst leek Rutte het ‘probleem’ Pieter Omtzigt alleen in de formatie te hebben aangestipt (‘functie elders’) . Tijdens het debat hierover bleek dat Rutte tijdens de verkiezingscampagne al contact had gezocht met het CDA om Omtzigt uit te schakelen. Vorige week bracht RTL Nieuws naar buiten dat Rutte nog voor de verkiezingen in de ministerraad pogingen had ondernomen om kritische Kamerleden uit te schakelen. Ook bleek dat hij hierbij de steun kreeg van inmiddels D66 leider Sigrid Kaag en CDA leider Wopke Hoekstra. De inmiddels vrijgegeven formatiestukken bevestigen dat ontluisterende beeld.
Dat vormt geen goede basis voor de huidige formatie, die inmiddels zo goed als vast is gelopen. Pogingen van Rutte om het vertrouwen te herwinnen hebben de chaos alleen maar groter gemaakt. Zo ongeveer alle mogelijke coalitiepartners inclusief PvdA/GroenLinks en ChristenUnie hebben laten weten hierdoor niet mee te willen doen in Kabinet Rutte 4. Wanneer ze hun pot stijf houden komen nieuwe verkiezingen in zicht.
Maar bij nieuwe verkiezingen zal de VVD er vrijwel zeker opnieuw met de winst vandoor gaan en D66 zal wederom tweede worden. Sterker nog: uit peilingen blijkt dat bij nieuwe verkiezingen zowel VVD als D66 op extra zetels kunnen rekenen. De VVD zou dan van de huidige 34 naar 35 zetels gaan; D66 van 24 naar 27. Het lot van de slachtoffers in de toeslagenaffaire kan de VVD- en D66-kiezer simpelweg niet bekoren. Het interesseert ze niet. Het boeit ze niet. Het laat ze Siberisch. Zolang het hen maar goed gaat. Daarmee komen D66 en VVD alleen maar steviger in het zadel te zitten. De oppositie wordt hierdoor alleen maar zwakker. Het heeft zichzelf zwakker gemaakt. Het nieuwe Kabinet Rutte kan met linkse thema’s makkelijk steun zoeken op de linker flank en met rechtse thema’s meerderheden zoeken op de rechter flank. De tegenmacht is uitgeschakeld. Rutte kan ongestoord doorgaan.
Er is simpelweg niets of niemand die hem klein krijgt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten