Politicus van het Jaar

Traditiegetrouw komen zo vlak voor de kerst de lijstjes weer tevoorschijn. De Ondernemer van het Jaar, de Taart van het Jaar, het TV programma van het Jaar, de Zakenman van het Jaar, de Zakenvrouw van het Jaar, de Sportman van het Jaar, de Sportvrouw van het Jaar, de Auto van het Jaar… noem het maar op. Het belangrijkste lijstje der lijstjes is echter de Politicus van het Jaar. Hierin kiezen pers en publiek de belangrijkste man of vrouw die iets voor ze heeft kunnen betekenen in Den Haag. De pers koos unaniem voor minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem. Hem wordt degelijkheid, vastberadenheid en vasthoudendheid toegeworpen. Dijsselbloem straalde rust en karakter uit. Het publiek koos voor Geert Wilders, omdat hij wil vasthouden aan de in de afgelopen veertig jaar opgebouwde verworvenheden. Tweede bij het publiek werd Jeroen Dijsselbloem. Daarmee is het lijstje nog niet af. Wie viel er op? Wie viel er zwaar tegen? Wie krijgt de lofzang en wie moet zo snel mogelijk afzwaaien? Een lijstje:

Tegenvallers/floppen:

Ronald Plasterk (minister van Binnenlandse Zaken, PvdA) (Rapportcijfer: 5) Plasterk was eerder Minister van Onderwijs en dat paste hem als een maatpak. Hij kwam persoonlijk op voor de homo emancipatie, waarmee hij veel lof oogstte onder zowel homo’s als niet homo’s. Bij studenten en leraren was hij mateloos populair. Hij sprak hun taal. Hun niveau. Als minister van Binnenlandse Zaken bakt Plasterk er echter helemaal niets van. Hij stuntelt en heeft geen idee waarover hij praat. Het ziet er naar uit dat hij de 12 provincies niet krijgt omgevormd tot 5 landsdelen (een wens van de VVD). Plasterk komt ook over alsof hij hier duidelijk zelf ook geen zin in heeft. Plasterk oogt ongemotiveerd en heeft geen kennis van zaken. Onvoldoende voor Plasterk.

Emile Roemer (fractievoorzitter, SP) (Rapportcijfer: 4,5) Na de verkiezingen van 2012 was Emile Roemer de eerste partijleider die hand in eigen boezem stak en toegaf dat hij teveel had blindgevaren op de peilingen van Maurice de Hond. De SP was daarin mateloos populair en dat maakte van Roemer een arrogante betweter. Roemer gaf de fout toe en oogstte daarmee respect. Één van de weinige politici die zijn fout durfde toe te geven, gaven vriend en vijand hem na. Maar gaandeweg 2013 verstomde Roemer en de enige woorden die in het woordenboek van Roemer staan zijn ‘NEE’ en ‘TEGEN’. Het maakt de SP niet veel populairder dan aartsrivaal PvdA. Sterker nog: de SP stijgt alleen maar door de impopulariteit van de PvdA en niet omdat ze oplossingen of een degelijk alternatief biedt. Het had niet veel gescheeld of Roemer mocht hetzelfde doen wat de PvdA nu doet: VVD beleid uitvoeren. Roemer stemde mee in een motie van wantrouwen tegen dit Kabinet. Logisch, maar die motie was geïnitieerd door de PVV. Alleen al daarom krijgt de voormalige schoolmeester en goedlachse Brabander een onvoldoende. Maar is ruimte voor verbetering, als Roemer ook nu weer de hand in eigen boezem steekt. Maar dat is nog maar de vraag.

Ivo Opstelten (minister van Veiligheid en Justitie, VVD) (Rapportcijfer: 4) Als burgemeester één van de besten ter wereld, achter zijn PvdA collega Job Cohen. Waar Ivo kwam, keerde de rust weder. Als minister van het voor de VVD zo belangrijke ministerie van Justitie stelt brombeer Opstelten ('ome Ivo' voor intimi) zwaar teleur. Eerst werd nog gedacht omdat hij onder de plak van Geert Wilders zat en daarom geen vrijheid had om zijn taken uit te voeren. Nu de druk van Wilders weg is, heeft Opstelten het nog altijd erg moeilijk. Ivo is dik in de zeventig als hij klaar is met zijn ministerschap. Hij straalt ook uit dat hij aan een welverdiende rust toe is. Het ministerschap is duidelijk teveel gevraagd voor hem. Zonde, want als burgemeester was het een kei.

Jetta Klijnsma (staatssecretaris van Sociale Zaken, PvdA) (Rapportcijfer: 3) Ooit het sociale gezicht van de Partij van de Arbeid, maar nu een loopjongetje van VVD beleid. Een nette vrouw, die vriendelijk en aimabel over komt. Mateloos populair onder PvdA kiezers. Na Diederik Samsom kreeg zij de meeste voorkeurstemmen. De verwachtingen waren dus hoog gespannen toen ze terugkeerde op de plek waar ze eerder furore maakte: als staatssecretaris van Sociale Zaken. Het aanscherpen van de bijstandswet (3 maanden geen bijstand als je de Nederlandse taal niet spreekt) en het afschaffen van sociale werkplaatsen is niet wat haar kiezers voor ogen hadden. Jetta, krijg je sociale gezicht weer terug of het is afgelopen met je voorkeurstemmen.

Fred Teeven (staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, VVD) (Rapportcijfer: 3) Teeven deed een meesterlijke carrière zet en verruilde op tijd het zieltogende LPF voor de VVD. Als man met kennis en ervaring (hij was eerder Officier van Justitie in Haarlem) werd veel van hem verwacht, maar Teeven hobbelt van blunder naar blunder. Van Dolmatov naar een gesprek van de van corruptie verdachte partijgenoot Jos van Rey, een telefoongesprek dat stom toevallig ook niet was opgenomen. Alle gesprekken worden namelijk altijd opgenomen, maar deze toevallig niet. De stroom viel namelijk uit. He, wat stom! En er was ook geen backup systeem? Ook was er geen transcriptie van het gesprek. Fred krijgt een dikke onvoldoende.

Sybrand van Haersma Buma (fractievoorzitter, CDA) (Rapportcijfer: 1) Sybrand van Haersma Buma (‘Buma’ voor intimi) heeft misschien wel de zwaarste taak waar een CDA-leider ooit voor heeft gestaan: het CDA weer laten meetellen in de Nederlandse politiek. Het gaat hem slecht af. Ondanks de teleurgestelde kiezer lukt het de Fries niet de kiezer terug te halen naar het CDA. Daar bovenop komt dat het CDA financieel nagenoeg aan de grond zit, dus het kan ook niet zoveel. In de peilingen stijgt het CDA wel, maar staat nog altijd op een teleurstellende 22 zetels; een verdubbeling van het huidige aantal maar nog altijd te weinig om de christendemocraten weer te laten meetellen. Van Haersma Buma komt totaal niet over, heeft geen charisma en geen kennis van zaken. Met zijn VVD betogen over lagere belastingen en een kleinere overheden staat hij eigenlijk alleen maar aan de zijlijn. Van Haersma Buma zou prima functioneren als burgemeester van een middelgrote gemeente, maar slaat een pleefiguur als leider van wat decennia lang de grootste partij van Nederland was.

De toppers:

Lodewijk Asscher (minister van Sociale Zaken, PvdA) (Rapportcijfer: 9) Ooit de beste wethouder van Nederland en dan is het nog maar een kwestie van tijd voordat je minister wordt. Als wethouder van Amsterdam oogstte de dertiger veel lof met zijn sociale beleid en woon daarom verkiezingen na verkiezingen. Asscher is niet alleen het sociale gezicht van de Partij van de Arbeid, maar zeker ook staatsman waardig. Als hij de minister president vervangt, dan staat daar toch wel een staatsman de pers wekelijks te woord. Asscher is intelligent en beheerst. Hij straalt rust uit en komt over als een kundig man. Asscher komt uit de talent pool van de PvdA; een lijstje dat op het partijbureau circuleert waarop talentvolle partijgenoten staan die in de gaten moeten worden gehouden. Binnen de PvdA gaan al zachtjes stemmen op dat hij de opvolger zou moeten worden van Mark Rutte en niet driftkikker Diederik Samsom. Zelf ontkent Asscher en blijft bescheiden, rustig en beheerst. Zoals altijd. En dat siert hem.

Jeroen Dijsselbloem (minister van Financiën, PvdA) (Rapportcijfer: 8) Vriend en vijand zingt de lofzang over Jeroen Dijsselbloem. Rustig, beheerst, netjes, instemmend maar zeker ter zake kundig. Dijsselbloem past zonder meer in het rijtje van lovenswaardige ministers van Financiën, tussen Wim Duijsenberg, Wim Kok, Gerrit Zalm en Wouter Bos. Dijsselbloem voerde in Europa de regie bij het aanpakken van de banken en de doorgeslagen bonuscultuur. Bij het omvallen van Cyprus liet hij de banken opdraaien voor de kosten en in Nederland pakte hij de brievenbusfirma's aan. Bij het bijna failliet van SNS Reaal liet hij de aandeelhouders voor het grootste deel van de kosten opdraaien. In Europa werd hij in het diepste geheim in het zadel gehesen als voorzitter van de Eurogroep, ruim vóór de verkiezingen van 2012 al bekokstooft door Finland en Duitsland. Eerder deze maand reconstrueerde het Britse tijdschrift The Economist zijn stormachtige opkomst in de Europese politiek. Maar zijn belangrijkste opdracht blijft het op orde brengen van de Nederlandse staatskas en deze rol vervult hij met verve. Krachtig en recht op zijn doel af. Dijsselbloem gaat een glorieuze toekomst tegemoet. Zeker in Europa.

Alexander Pechtold (fractievoorzitter, D66) (Rapportcijfer: 7,5) Als er iemand een bedrijfspoedel is, dan is dat D66 voorman Alexander Pechtold. Veel genoemd als opvolger van de zwaar beschadigde burgemeester van Utrecht, Aleid Wolfsen. Pechtold bedankte voor de eer omdat hij vond dat zijn missie in Den Haag lag. Onder leiding van Pechtold kwamen het Woonakkoord en het Pensioenakkoord tot stand. En er ligt nog méér in het verschiet. Pechtold waarschuwde de andere deelnemende partijen er namelijk voor dat als dit kabinet zou vallen, er nieuwe verkiezingen zouden komen en de kans dan groot zou zijn dat Geert Wilders die glansrijk zou winnen. Voor deze regierol verdient de D66 voorman alle lof. Hij houdt het Kabinet in stand en zorgt er hoogstpersoonlijk voor, dat de 4 jaar worden vol gemaakt. Het zorgt voor rust en stabiliteit in de Nederlandse politiek en, niet onbelangrijk: Hierdoor wordt de PVV politiek uitgeschakeld. Door deze steun en regie kan een volgend kabinet bijna niet meer om D66 heen. Zeker als in dat Kabinet PvdA of VVD of beiden zijn vertegenwoordigd.

Arie Slob (fractievoorzitter, ChristenUnie) (Rapportcijfer: 7,5) De ChristenUnie is één van de laatste partijen in Nederland die vasthoudt aan haar idealen en echt luistert naar haar achterban. Toch durft de ChristenUnie risico’s te nemen en dat siert ze. Het is geen streng-Christelijke partij, maar een kopie van de PvdA, overgoten met een christelijk sausje. Het helpt de PvdA de winter door, want anders zouden alle akkoorden wel erg rechts worden. Slob had de zware taak de mateloos populaire André Rouvoet op te volgen, maar doet dit met verve. Slob is samen met Pechtold de regisseur van dit Kabinet. Slob doet wat Samsom na laat en vervult die taak alsof het zijn levenswerk is.

Geert Wilders (partijleider, PVV) (Rapportcijfer: 6) Geert heeft geen oplossingen. Wat hij zegt is feitelijk oude wijn in nieuwe zakken. Geert is tegen Europa, tegen Moslims, tegen dit Kabinet en tegen de euro. Tegen. Tegen. Tegen. Maar dan is er die keerzijde van de blonde Limburger: waar Geert komt is iets aan de hand. Geert Wilders heeft magnifiek en haast onnavolgbaar taalgebruik. Wat hij zegt wordt 3 weken nadien nog steeds herhaald en geanalyseerd. Daarmee haalt hij zetels en is populair in de peilingen. Het probleem is dat de hele PVV is opgehangen aan Geert. Geert heeft de regie en deelt de lakens uit. Tweede probleem is dat Wilders het voor zichzelf vrijwel onmogelijk heeft gemaakt om nog aan welke regering dan ook deel te nemen, omdat hij wel roept, maar geen verantwoordelijkheid wil nemen voor wat hij zegt. Hij roept wat en duikt vervolgens weg. Wilders is geen talent voor de toekomst. Maar het is wel een entertainer. En wat voor één!

Bram van Ojik (fractievoorzitter, GroenLinks) Rapportcijfer: 5,5 - Bram van Ojik werd partijleider van een partij in verval. Jolande Sap had gezorgd voor een mega nederlaag en partijleider Heleen Weenink had gezorgd voor rommel in de partij. GroenLinks duikelde van 12 naar 3 zetels. Door een lijstverbinding met bloedbroeder PvdA kwam daar nog één zetel bij, waar die bij de PvdA eraf ging. Van Ojik mocht de rommel opruimen en doet dat naar behoren. Constructief en meewerken is de voormalige topambtenaar echter niet. Een uitgestoken hand blijft uit en GroenLinks kent eigenlijk net als de SP alleen maar de woorden ‘NEE’ en ‘TEGEN’. Van Ojik wil meepraten, maar geen spijkers met koppen slaan. Het zou hem sieren als GroenLinks de PvdA wat meer ondersteunt, omdat GroenLinks hun huidige voortbestaan feitelijk aan de sociaaldemocraten te danken hebben. Was er geen lijstverbinding geweest, dan bestonden ze alleen nog maar lokaal. Het wordt tijd dat Van Ojik zich dat beseft.