Meer dan een half jaar na de verkiezingen is er nog steeds geen Kabinet. Sinds de val (of eigenlijk: de gecontroleerde landing) van Rutte III in januari van dit jaar (2021) heeft Nederland officieel geen landsbestuur meer. Bij de VVD lijken ze ook geen haast te maken van de vorming van een nieuw kabinet. Rutte zelf vindt het blijkbaar allemaal wel prima zo. De premier van dit land had zichzelf naar de achtergrond gedrongen en liet vooral anderen zijn problemen oplossen. Eigenlijk zoals hij dat al 12 jaar lang doet en daarmee zal doorgaan in Rutte IV.
Eigenlijk was Rutte de afgelopen maanden alleen zichtbaar wanneer er nieuwe coronapraatjes moesten worden gehouden. Op de tweewekelijkse persconferenties, de feitelijk verkapte campagnepraatjes waren zodat het Nederlandse volk hem als staatsman kon zien. Als leider in barre tijden. Als regisseur. Beetje lollig. Beetje grappen maken met Hugo de Jonge, de CDA minister die het slechte nieuws mocht brengen zodat het land massaal woest werd op hem. Dat is het geheim van Rutte: Als de grond onder zijn voeten te heet wordt dan verdwijnt hij uit beeld en mogen anderen zijn problemen oplossen. Sterker nog: Anderen mogen de door hem gecreëerde problemen oplossen. En doen dat dus ook.
Ook tijdens de formatie laat Rutte Sigrid Kaag (D66) de problemen oplossen, zodat de woede van het Nederlandse volk zich op haar richt en niet op Rutte, die het proces vertraagt om zijn ambitie – de langstzittende premier van Nederland worden – waar te maken. Rutte neemt nauwelijks of geen regie om de door hem ontstane impasse op te lossen. Bang geworden voor het geweld vanuit zijn achterban weigert de VVD samen te werken met twee linkse partijen PvdA en GroenLinks. Één van de twee mag wel. Maar niet beiden. De strategie die hier duidelijk achter steekt is dat PvdA of GroenLinks bij kabinetsdeelname wat stukjes brood krijgt toegeworpen (ze mogen één of twee ministers leveren op ministeries zie zij belangrijk vinden) en daarna tekenen bij het kruisje en verder hun mond houden. Ze mogen braaf opzitten en pootjes geven en zorgen dat het Kabinet Rutte IV haar meerderheid behoudt en de VVD kan doorgaat met het afbraakbeleid waarmee het in 2010 is begonnen.
Door deze houding verloor de PvdA in 2017 een historische 30 zetels. De sociaaldemocraten schoten van 30 naar 9 zetels en lijken die klap nog steeds niet te boven. Waar ze inmiddels wel achter zijn gekomen is dat dat verlies is toe te schrijven aan te weinig zichtbaarheid in Rutte II, waardoor de PvdA verplicht meedeed aan dat afbraakbeleid van de VVD. Onder druk wordt alles vloeibaar en dus bundelden de sociaaldemocraten hun krachten met GroenLinks.
CDA leider Hoekstra vreesde voor de stabiliteit van het nieuwe Kabinet wanneer PvdA én GroenLinks zouden meedoen. Opmerkelijk, aangezien het CDA zelf inmiddels synoniem staat voor instabiliteit. Zijn eigen CDA kende chaotisch verlopen Tweede Kamerverkiezingen, een eveneens chaotisch verlopen leiderschapswissel (Hugo de Jonge, Pieter Omtzigt, Hoekstra zelf), een gevallen partijbestuur, onrust in de achterban, het uitschakelen ('sensibiliseren') van diezelfde Pieter Omtzigt door Mark Rutte, functie elders, vrije val in de peilingen. Wanneer er iemand een gevaar vormt voor het nieuwe Kabinet Rutte IV dan is het wel het CDA en niet de combinatie PvdA/GroenLinks.
Ook bedacht Rutte steeds weer nieuwe opdrachten om het proces nog verder te vertragen. Zo heeft de VVD leider geëist dat PvdA en GroenLinks dan maar moeten fuseren. Let dus even op: Een partijleider van de VVD bepaalt dat twee andere partijen moeten fuseren om überhaupt maar aan tafel aan te schuiven om misschien te mogen praten over eventuele kabinetsdeelname. Praktijken die in landen met een nogal discutabel regime aan de orde van de dag zijn, en waar diezelfde Rutte altijd fel naar uit haalt.
Partijleden van PvdA en GroenLinks zien echter nog niets in een fusie. Eerst maar eens linkse samenwerking en dan kijken we wel verder. Een fusie zou in dit geval onvrijwillig zijn en alleen maar een poging zijn om Rutte en de VVD tegemoet te komen. Maar ook omdat deelname aan de nieuw Kabinet Rutte een zelfmoordpoging is voor zowel PvdA als GroenLinks. De twee zijn nu goed voor 17 zetels. Maar daarvan zouden er na de val van Rutte IV ook nog maar weinig over kunnen blijven.
Tijdens Rutte IV staan er namelijk een aantal zware parlementaire enquêtes op het programma. Parlementaire enquêtes over de gaswinning in Groningen (Groningen is traditioneel politiek links gebied), de aanpak van de coronacrisis en de woningnood op de huizenmarkt. Rutte is slim en gehaaid genoeg om te weten dat geen enkel Kabinet zoveel vuurwerk overleeft en kan ervoor kiezen om PvdA- of GroenLinks bewindslieden te zetten op posten waar die Parlementaire Enquêtes over zouden gaan. Zo kan Rutte zelf de wind uit de zeilen worden gehouden omdat de aandacht en woede zich zou richten op de bewindspersonen van PvdA en GroenLinks.
Rutte zit duidelijk over zijn houdbaarheidsdatum heen. Nog altijd populair bij de VVD achterban, maar die populariteit heeft hij alleen maar te danken aan de vele persconferenties tijdens de coronacrisis. Maar de kans is vrij groot dat Rutte aan zijn laatste dagen als premier bezig is. Kans is groot dat Rutte voortijdig opstapt naar een functie bij de EU, op voorspraak van Angela Merkel en Emanuel Macron, die beiden aan hun laatste ambtstermijn bezig zijn en een geestesverwant nodig hebben om hun werk voort te zetten. Rutte is die perfecte geestesverwant.
PvdA en GroenLinks mogen dus blij zijn dat Kabinetsdeelname nu uit het zicht is. Dat is veiliger.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten