Op IJsland is er enorme commotie ontstaan over de zogenaamde "IceSave-wet". Deze wet regelt de terugbetaling van de 2,5 miljard euro aan het Verenigd Koninkrijk en de 1,3 miljard euro aan Nederland. Bij het failliet gaan van de IceSave-bank schoten deze landen dat geld voor, om de eigen bevolking schadeloos te stellen. IJsland kon dat niet, omdat 2,5 + 1,3 = 3,8 miljard euro is en dat is de volledige begroting van het hele land, voor één jaar. Het IceSave-spel is een spel waarin grote fouten zijn gemaakt en zoals altijd gaan de veroorzakers van die fout vrijuit.
Even het geheugen opfrissen: IceSave een dochtermaatschappij van de op één na grootste bank van IJsland, Landsbanki Íslands. De bank werd mei 2008 op de Nederlandse markt actief en deed dat met het aantrekken van spaargeld via online spaarrekeningen. Onder dezelfde naam was de bank al langer actief op de Britse markt. In Nederland hadden begin oktober 2008 ongeveer 108.000 spaarders een rekening bij Icesave, volgens Icesave hadden zij bij elkaar ruim € 1,6 miljard ingelegd. In Groot-Brittannië waren ongeveer 300.000 Icesave-spaarders. Zij hadden ongeveer £ 4,5 miljard ingelegd. Op 7 oktober 2008 zijn alle activiteiten van Icesave Nederland en Landsbanki stilgelegd. Op 13 oktober heeft DNB het depositogarantiestelsel in werking laten treden.
IceSave kwam met grote advertenties met daarin mega-rentepercentages. Hoger, dan op dat moment op de markt als 'normaal' werd beschouwd. Hiermee probeerde de IJslandse nieuwkomer de geld geile Nederlandse consument te verleiden het geld te bewaren bij hun. En de geldbeluste Hollanders kwamen in grote getale. "Je bent een dief van je eigen portemonnee als je niet op deze aanbieding in gaat",zo dachten de geldwolven. De IJslanders wisten de gevoelige snaar van de geld geile Hollanders te raken. Niemand dacht erbij na, wat er zou gebeuren als het mis zou gaan. Immers, bij een faillissement zou de IJslandse Centrale Bank moeten bijspringen en die had maar 65 miljoen euro in kas. Maar, zo dachten de geldbeluste Hollanders, het gaat niet mis. En het leek in het begin ook niet mis te gaan. Immers, dit tafereel speelde zich af, een half jaar vóór dat de kredietcrisis in alle hevigheid losbarstte.
Maar toen de kredietcrisis losbarstte, ging het ook goed mis. In de Verenigde Staten bleken banken geld te hebben geleend, dat er niet was, aan mensen die het niet konden betalen. Op IJsland vielen de drie grote banken Glitnir, Landsbankinn en zakenbank Kaupting in handen van de overheid. Hun expansiedrift had hen de das omgedaan. IJsland was failliet en nu mag de IJslandse bevolking opdraaien voor de schade die Glitnir, Landsbankinn en Kaupting hebben aangericht. Een volkomen onterechte beslissing. Het IJslandse parlement stemde in met een wet, die de terugbetaling aan Nederland en het Verenigd Koninkrijk regelt. Reykjavik hoopt op deze manier in een beter daglicht te komen en haar reputatie enigszins te kunnen redden. Omdat het land failliet is, wil het bijstand van de Europese Unie en daarom wil het lid worden van de Europese Unie. Premier Sigursdottir won er de laatste verkiezingen mee. Waar de IJslanders fel tegen een lidmaatschap van de EU waren, vanwege het visquotum, moet het nu wel. Maar 3,8 miljard euro terugbetalen over de rug van de bevolking, dat gaat de bevolking te ver. De totale begroting voor één jaar is krap 4 miljard euro en het land is nagenoeg failliet. Ruim een kwart van de totale IJslandse bevolking protesteerde hevig en de president weigert voor alsnog de wet te ondertekenen. Als hij dat blijft weigeren, dan komt er een referendum en dan kan de regeling wel eens worden afgeschoten. En ik hoop dat dat gebeurd.
Het is de IJslandse bevolking immers niet aan te rekenen, dat Glitnir, Kaupting en Landsbanki hun expansiedriften niet konden beteugelen. Dat is het management aan te rekenen en die zullen ervoor moeten boeten. Terwijl de IJslandse bevolking krom ligt, om 3,8 miljard euro terug te betalen aan Nederland en het Verenigd Koninkrijk, zitten de veroorzakers nog steeds vast in het zadel. De president-directeur van Landsbanki is al een keer opgepakt voor fraude. Maar vanwege het gebrek aan goede bankmensen is hij weer vrijgelaten en niet veel later aangenomen als hoogste baas van Landsbanki.
De IJslandse situatie tekent de toekomst van de banken in zijn algemeen en die is somber. De banken gingen een jaar geleden wereldwijd massaal onderuit en overheden moesten wereldwijd gezamenlijk 1.600 miljard dollar ophoesten, om ze te redden. De directeuren en managers die door verkeerde beslissingen, wazige financiële producten, expansiedriften en megabonussen de banken willens en wetens naar de ondergang hebben geholpen, zitten er nog steeds. Een aantal van hen incasseerde megabonussen van soms wel 200 miljoen euro per jaar en zit nu waarschijnlijk op een zonnig eiland te genieten van die miljoenen. Anderen namen of kregen ontslag en namen tot soms wel 26 miljoen euro aan ‘afscheidspremie’ mee. Maar vervolgens gaan diezelfde mensen bij een andere bank weer vrolijk verder. Geen enkele bankdirecteur of -manager is ter verantwoording voor de rechter gesleept. Niet op IJsland... Nergens!
Met het afpakken van bonussen het zwaarder belasten van hoge beloningen zouden de overheden een begin kunnen maken. Want geen enkele directeur of verantwoordelijke hoeft ook maar één cent van de 1.600 miljard dollar terug te betalen aan de belastingbetaler of op een andere manier boete doen. Niemand is opgepakt. Geen enkele bankdirecteur of manager is voor de rechter gesmeten. Geen van de veroorzakers hoeft achter de tralies. Terwijl nou juist zij de hele wereld in de grootste crisis sinds de jaren '30 van de vorige eeuw hebben gestort. Zij zijn de veroorzakers. Zij incasseerden miljoenensalarissen en -bonussen, omdat ze naar eigen zeggen zoveel risico hebben gelopen. Maar zij lopen geen enkel risico. Het waren de werknemers van de banken en van verschillende andere bedrijven, die werden ontslagen omdat er geen geld meer was hen te betalen. Die werknemers zitten nu thuis en de vraag is hoe snel ze weer aan het werk kunnen komen. Want vooral de werknemers van eind dertig, begin veertig en ouder komen waarschijnlijk erg lastig of misschien wel nooit meer aan een fatsoenlijke baan. En er is geen enkele bankdirecteur of -manager, die zich heeft moeten verantwoorden voor zijn of haar miserabele beleid. En dat, terwijl je een bankdirecteur en/of -manager pas echt hard raakt, als hij zich moet verantwoorden voor een rechter en die rechter hem/haar vervolgens een paar maanden laat brommen in de cel. Dan worden de ego's van de dames en heren namelijk aangetast. Op dat moment voelen ze zich pas echt crimineel bezig geweest. En crimineel bezig geweest, dat zijn ze.
De toekomst zit er hiermee niet erg rooskleurig uit. Als de kredietcrisis is overgewaaid, dan gaan de dames en heren bankdirecteuren en -managers namelijk weer vrolijk verder, waar ze gebleven waren. Want er is een enorm gebrek aan kennis en kunde over de internationale bankwereld en financiële producten. En misschien wordt dat groepje mensen met kennis en kunde wel bewust klein gehouden, om zo een bemoeizuchtige overheid buiten de deur te houden. Misschien wordt het groepje wel klein gehouden, om zo de overheden op de knieën te krijgen, als de nood aan de man is. De overheden kunnen dan weinig anders dan de bankdirecteuren met veel belastinggeld steunen. Want doen ze dat niet, dan verdwijnen er banen en geldstromen. En er zijn maar al teveel landen, die erg afhankelijk zijn van de geldstromen van de grote banken. Nederland kon niet anders dan de Nederlandse banken steunen. Want in Nederland hebben vijf banken (ING, ABN AMRO, Fortis, SNS Reaal en Aegon) bijna de hele bank- en verzekeringsmarkt in handen. Zo ook op IJsland.
Toen het 50 jaar geleden was, dat het einde van de Tweede Wereldoorlog werd gevierd, werd door criticasters hardop de vraag gesteld wanneer de Tweede Wereldoorlog nou eens was afgelopen. Het antwoord destijds: de Tweede Wereldoorlog is afgelopen, als alle mensen die hem hebben meegemaakt, zijn overleden. En zo ook met de kredietcrisis. Als de veroorzakers ervan niet meer meedoen en er een nieuwe lichting bankdirecteuren en managers komt, pas dan is de kredietcrisis ten einde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten