Pagina's

vrijdag 31 augustus 2012

The survival of Diederik

Wie op 30 juni 2012 tegen een radiojournalist van BNR Nieuwsradio had gezegd dat Diederik Samsom nog wel eens een serieuze opponent van Mark Rutte en Emile Roemer zou kunnen worden, zou voor gek zijn verklaard. Hen zou worden aangekeken alsof ze water zou zien branden, alsof hij zou verkondigen dat Marsmannetjes inderdaad bestaan. Eigenlijk al sinds zijn aanstelling als partijleider in maart van dit jaar wisten de media zich niet echt raad met de nieuwe iets te energieke partijleider van de Partij van de Arbeid, die door 51% van de leden unaniem werd verkozen tot opvolger van de bedachtzame, rustige staatsman Job Cohen. Cohen had eerder het veld moeten ruimen, omdat de sociaaldemocraten het onder de oud-burgemeester van Amsterdam slechter deden dan ooit. Alle aandacht ging uit naar SP-leider Emile Roemer, die sinds zijn one man show in Nijmegen op 14 januari van dit jaar eigenlijk niet meer stuk kon. De socialisten waren bezig aan een opmars en het leek een strijd te worden om het premierschap tussen VVD-leider Mark Rutte en de SP-voorman. De SP ging zich er ook steeds meer naar gedragen; de socialisten formeerden zelfs al een lijstje met mogelijke ministers en ministersposten. Alles leek erop, dat de VVD wel moet samenwerken met hun grootste aartsrivaal: de socialisten. Zonder hen was er eigenlijk geen regering mogelijk. Berichten in de media verschenen al zouden SP en VVD al bezig zijn een kabinet Rutte-Roemer te formeren, nog vóór de verkiezingen goed en wel waren begonnen. Het tweetal zou zelfs hebben afgesproken zo laat mogelijk op de televisie te verschijnen en aan openbare debatten deel te nemen, omdat het in ieders belang was, de tweestrijd tussen Rutte en Roemer zo lang mogelijk gaande te houden. Geheel naar Frans voorbeeld hield VVD-leider Mark Rutte ook lang de boot af, of hij nog wel kandidaat zou zijn. De VVD’ers kozen hem vorige week pas officieel als lijsttrekker. Alle Franse presidentskandidaten die zich zo laat mogelijk kandideerden, werden uiteindelijk ook de nieuwe president van Frankrijk. Ook Nicolas Sarkouzy paste deze tactiek toe, maar die moest uiteindelijk zijn meerdere erkennen in de socialist Francois Hollande. En datzelfde dreigt nu in Nederland te gaan gebeuren.

Het was uw Opinie Paultje die deze bewuste dag in de radiomicrofoon van BNR Nieuwsradio uitsprak, dat Diederik Samsom nog wel eens een serieuze opponent zou kunnen worden van Rutte en Roemer. Het was uw Opinie Paultje, die deze bewuste zaterdagochtend tijdens het congres van de Partij van de Arbeid in Utrecht uitsprak dat de strijd nog lang niet was gestreden. Dat er bijvoorbeeld nog TV-debatten moesten komen en dat daarin vooral Roemer het zou moeten afleggen tegen Samsom, die bijvoorbeeld veel meer dossierkennis heeft. Dat niet alleen, maar u kent vast wel het gezegde dat twee honden vechten om een been, en een derde gaat ermee heen. Die derde hond heeft sinds vandaag een naam gekregen en heet Diederik Samsom.

Samsom heeft zich – en geheel terecht – nooit echt gericht op het premierschap, maar op de vraag hoe Nederland op een sociale manier uit de crisis kon komen. Samsom wist dat de PvdA mee zou doen in elke denkbare coalitie, nu dat de PVV was weggevallen als serieuze samenwerkingspartner. Zowel in een combinatie met de VVD als met de SP kon er geen coalitie worden gevormd zonder de PvdA. Roemer had Samsom harder nodig dan andersom en Roemer leek zich dat te realiseren. Zelden viel Roemer de PvdA aan, maar richtte zijn pijlen op Rutte. De tot een paar maanden geleden immens populaire Geert Wilders kon bij veel Nederlanders eigenlijk niet meer stuk, maar liep op 21 april 2012 het Catshuis uit, nadat een dag eerder de Limburgse coalitie van VVD/CDA en PVV was gestrand. Dat was blijkbaar teveel voor de tot dan toe onaantastbare Wilders en er kwamen nieuwe verkiezingen. Met die nieuwe verkiezingen leek het er lang op dat De VVD 32 – 36 zetels zou scoren en de SP zou vrijwel alle linkse zetels opeisen; 38 zetels in de peilingen waren het hoogtepunt van de populariteit van Emile Roemer. Die begon zich ook al presidentieel te gedragen en dat bleek uiteindelijk de nekslag.

Juist omdat Samsom zich altijd op de kern is blijven richten en tussen de mensen is gebleven, vergaarde hij kennis die hij kon gebruiken in de drie televisiedebatten die afgelopen twee weken over ons eenvoudige burgers werd uitgestort, en die Samsom met enige gemak won. Eigenlijk begon de opmars van Samsom’s PvdA tijdens Lowlands, waar alle lijsttrekkers hun verhaaltje mochten doen. Rutte en Roemer schitterden door afwezigheid en lieten respectievelijk hun nummers 3 en 2 opdraven om het partijprogramma uit te strooien over de jongeren. De winnaarstroffee van die dag ging echter naar D66 voorman Alexander Pechtold, die beter als een staatsman overkwam op de jongeren. Het zilver ging echter naar Diederik Samsom, die daar vooral lof kreeg over het door rechts veel bekritiseerde filmpje met daarin zijn geestelijk gehandicapte dochtertje Bente, die in het filmpje zou worden misbruikt voor eigen gewin. Het was walgelijk, volgens rechts en Samsom leek het te hebben afgedaan. De sociaaldemocraat herstelde zich echter razendsnel, omdat hij over betere dossierkennis beschikte en omdat Rutte en Roemer dachten, dat de strijd al gestreden was, voordat de wedstrijd goed en wel was begonnen. Samsom was eerlijk en helder over belastingverhogingen, het terugkrijgen van de leningen aan Griekenland en de beperking van de hypotheekrente aftrek.

Maar de werkelijke reden van de wederopstanding van de Partij van de Arbeid ligt hem niet in het gevecht tussen Rutte en Roemer. Het ligt hem aan de impopulariteit van Geert Wilders. Tijdens de vorige verkiezingen richtte de toen serieuze premierskandidaat Geert Wilders zijn pijlen op Job Cohen, die in de media werd afgeschilderd als schlemiel. Alles wat de oud-burgemeester van Amsterdam riep, werd door Geert Wilders en daarmee heel Nederland afgedaan als onzin en linkse retoriek; bangmakerij! Maar in alles wat Cohen destijds heeft geroepen, heeft hij gelijk gekregen. Zo riep Cohen bijvoorbeeld, dat het rechtse beleid van het kabinet Rutte-Wilders (want u dacht toch niet dat het CDA een serieuze rol speelde?) goed was voor 100.000 extra werklozen. Cohen kreeg uiteindelijk meer dan gelijk: het werden er 107.000. Ook liet Cohen tijdens het PvdA-congres, in 's-Hertogenbosch, in januari van dit jaar weten dat zijn partij de VVD en het CDA niet meer aan een meerderheid zou helpen, als de PVV weer niet thuis gaf. Het kwam Cohen op hoongelach te staan, maar de oud-burgemeester kreeg wel gelijk: het terugtrekken van de PvdA leidde uiteindelijk tot de val van het kabinet Rutte-Wilders.

Het is nog te vroeg om de prijzen te verdelen; de prijzen worden verdeeld aan de finish en de PvdA moet echt niet denken dat het nu al de premiersbonus kan opeisen. Maar tijdens de afgelopen twee TV-debatten eiste Samsom wel de hoofdrol voor zichzelf op, door uit te blinken in dossierkennis en ervaring. Meerdere malen wist hij Mark Rutte te wijzen op leugens, waar dat Emile Roemer absoluut niet lukte. Roemer werd door Rutte weggezet en afgedaan als een mak schaap, wat Roemer feitelijk ook was. De SP-voorman kwam absoluut niet uit de verf. De immer aimabele Brabantse knuffelbeer kon de hoge peilingen niet waarmaken en blijkbaar zagen de linkse kiezers dat ook. Aan een tv-debat kun je namelijk weinig manipuleren. Rutte heeft tot nu toe geen weerwoord op de aanvallen van Samsom; komt zenuwachtig over tijdens debatten met de PvdA-leider en daar plukt Samsom momenteel de vruchten van. Humor wil wel dat tijdens de verkiezingen van 2006 toenmalig PvdA-leidder Wouter Bos werd weggezet als leugenaar en draaikont; die twijfelachtige eer lijkt nu ten deel te vallen aan Mark Rutte, die tijdens de afgelopen twee TV-debatten loog over de huizenmarkt, de economie en de eigen bijdrage in de zorg. Roemer kreeg Rutte niet van zijn plek; Samsom lukte dat wel. Feitelijk heeft de SP de premiersbonus tijdens het immer bepalende RTL-debat afgelopen zondag verspeeld; de strijd is weer helemaal open en Samsom lijkt zich te ontpoppen als duveltje uit een doosje.

In een week tijd schoot de SP omlaag van 38 naar 27 zetels in de peilingen; de PvdA kreeg er in diezelfde periode hetzelfde aantal zetels bij. Het geeft de argeloze burger toch te denken of de strijd tussen Rutte en Roemer niet een door de media bedachte strijd is, waarop de kiezer vervolgens weer reageerde. Tijdens de TV-debatten valt er echter weinig te manipuleren; berichten zijn onafhankelijk en de helpers van het campagneteam kunnen de lijsttrekkers tijdens de debatten niet corrigeren, wat tijdens een interview met de krant makkelijker lukt. De lijsttrekkers staan op zichzelf en dat gaat Rutte en vooral Roemer niet goed af. Samsom heeft al eerder met dit bijltje gehakt, want Samsom assisteerde Job Cohen tijdens diens verkiezingsdebatten. Samsom richt zich niet op het premierschap; Samsom richt zich op de verbeteringen en het alternatief dat de PvdA voorstaat. Samsom weet ook, dat zonder de PvdA er na 12 september geen coalitie wordt gevormd. Want zoals het er nu naar uit ziet, gaan VVD, CDA, PvdA en D66 gewoon een middencoalitie aan, eventueel aangevuld met GroenLinks als ze niet de meerderheid krijgen. Geert Wilders blaast na 12 september de aftocht en vertrekt naar Amerika of Israël. Wilders heeft in Nederland geen leven meer; hij moet hier 24 uur per dag worden bewaakt en dat valt de PVV-voorman zwaar. Zijn nummer twee op de lijst, Fleur Agema, mag de PVV dan vervolgens naar het graf dragen. Wilders weet, dat zijn missie is mislukt en dat de PVV nooit meer een serieuze rol van betekenis zal spelen op het Nederlandse politieke strijdtoneel. Zijn tijd is voorbij; zijn ster is niet meer rijzende.

De kwestie is nu alleen nog: hoe groot wordt de PvdA?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten