Oxi Action

Eurogroep voorzitter Jeroen Dijsselbloem maakte gisteren een gigantische blunder door aan de PvdA achterban te schrijven dat Griekenland eigenlijk niet bij de euro had gemogen. “Precies in het jaar dat de Europese landen werden getoetst op de normen hadden de Grieken ineens goede cijfers. Daarvóór en daarna niet meer”,zo schreef Dijsselbloem in deze zogenaamde ‘zondagsbrief’. Daarmee blameerde Dijsselbloem zich voor de zoveelste keer. Want de waarheid moet gezegd worden en die is harder dan Dijsselbloem doet voor komen. Op de peildatum van 1 januari 2000 mochten namelijk maar 3 van de huidige 18 landen die nu de euro hebben, die munt ook daadwerkelijk invoeren. De drie landen die volgens de regels van het Verdrag van Maastricht de euro mochten invoeren waren op de peildatum Ierland, Luxemburg en Nederland. Alle andere landen die nu de euro hebben ingevoerd mochten dan helemaal niet. Griekenland mocht dat inderdaad niet. Daar heeft Dijsselbloem gelijk in. Maar ook Frankrijk, België, Italië en een hele hoop andere landen waaronder dus ook Duitsland begaven zich ver boven het afgesproken begrotingstekort afgezet tegen het bruto nationaal product. Dat mocht volgens de regels en richtlijnen 60% bedragen. Nederland zat op een krappe 58%. Dus de bewering van Dijsselbloem dat Griekenland op dat moment mooie cijfers had en daarvóór en daarna niet, klopt. Maar hij vergeet de rest van het verhaal te vertellen.

Dijsselbloem was één van de felste tegenstanders van het gisteren gehouden Griekse referendum. Hij riep zelfs dat als de Grieken ‘oxi’ (‘nee’) zouden stemmen het einde van de Griekse deelname aan de euro nabij was. We hebben het dan over de veel gehoorde maar in politieke kringen veel gevreesde uittreding van Griekenland uit de eurozone, een ‘Grexit’. Of het zover gaat komen wordt nog spannend. De Duitsers willen Griekenland eruit. Gewoonweg omdat er onder de Duitse bevolking geen draagvlak meer is voor nóg een steunoperatie. Zeker niet nadat de Grieken er niet voor terug deinsden om vergelijkingen te trekken met de rol van de Duitsers in Griekenland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Angela Merkel vindt in Den Haag een trouwe bondgenoot. Maar die andere machtsfactor in Europa, Parijs, denkt daar heel anders over: Parijs wil Griekenland in de eurozone houden. Want, zo denkt de regering-Hollande, zou Griekenland wel eens in de handen kunnen vallen van de Russen en dat is pas echt slecht nieuws. En daar zouden ze in Parijs nog best wel eens gelijk in kunnen hebben.

Feit is dat Athene het spel tot nu toe heel slim heeft gespeeld. Athene zette de Europese leiders steeds schaakmat in de plaats van omgekeerd. Op het laatste moment kwamen ze met voorstellen om tijd te kopen. Ze waren altijd bereid tot een gesprek en het gisteren gehouden referendum is natuurlijk een huzarenstukje. De regering Tsipras gokte en won glansrijk: iets meer dan 60% (60,1% om precies te zijn) van alle stemgerechtigde Grieken gaf een big fat oxi aan een nieuw bezuinigingsprogramma. Dat is een uitspraak die in Brussel al werd gevreesd. Daarom waren de Europese regeringsleiders ook zo faliekant tegen dit referendum. Ze kenden de uitslag immers al.

Maar misschien is het ergste van vandaag nog wel dat zowel links- als rechts Europa de big fat ‘oxi’ van de Grieken weer in haar eigen voordeel uitlegt. Rechts roept dat de Grieken ‘oxi’ (‘nee’) hebben gestemd tegen een nieuw bezuinigingspakket. Logisch, roept rechts, want de Grieken willen er niet nog verder op achteruit. Links roept dat de Grieken ‘oxi’ (‘nee’) hebben gestemd tegen de macht van Brussel en tegen de macht van het Europese grootkapitaal. Tegen de macht van de banken, die iedere eurocent van de bijna 400 miljard die Brussel de afgelopen zes jaar aan Athene schonk, weer direct opslokten. Van die 400 miljard euro is geen eurocent in de Griekse economie gepompt. Alles is naar banken en investeerders gegaan, die nu schathemeltje rijk zijn geworden dankzij de Griekse misère.

De waarheid ligt een beetje in allebei. Natuurlijk willen de Grieken er niet nog verder op achteruit gaan en natuurlijk zijn banken en durfinvesteerders schathemeltje rijk geworden door tegen woekerrentes geld te lenen aan de Grieken. En natuurlijk is er van die 400 miljard geen eurocent in de Griekse economie gepompt. En natuurlijk heeft de Griekse overheid grond en bedrijven verkocht aan durfinvesteerders, die vervolgens weer geld verdienden aan hun eigen leningen.

Is een Grexit nabij? Hoogstwaarschijnlijk wel. Al zullen de Europese regeringsleiders dit ten alle tijden proberen te te voorkomen. De regeringsleiders staan voor de keuze of ze Griekenland nóg meer geld willen geven (zo’n 30 miljard euro, die dan vervolgens ook weer één op één naar de banken gaat) of de stekker uit elk hulpprogramma trekken, waardoor Nederland alleen al 25 miljard euro armen er is nooit meer terug ziet. Maar welk scenario je ook neemt; het kost de Europese belastingbetaler altijd weer geld. En welk scenario je ook neemt: banken en durfkapitalisten zullen er altijd nog rijker van worden dan ze nu al zijn.

'Give a man a gun and he can rob a bank. Give a man a bank and he can rob the world.’