Misschien kan rustig worden gesteld dat de Europese Unie in haar huidige vorm haar langste tijd heeft gehad

Iedereen dacht dat het ordinaire verkiezingsretoriek was maar het blijkt toch doodse ernst: Donald Trump zal zich na 19 januari aanstaande zo min mogelijk bezig gaan houden met buitenlandse zaken. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken, oliemiljardair Rex Tillerson, zal niet zoals zijn voorgangers Condoleza Rice, Hillary Clinton en John Kerry de wereld over reizen om brandhaarden te sussen of misschien wel te voorkomen. Er zullen minder Amerikaanse bommen en granaten op brandhaarden worden gegooid. Het geduld dat de Amerikanen met de rest van de wereld hadden is helemaal op. Vanaf nu moet de wereld het maar zelf uitzoeken. Het blijkt geen verkiezingsretoriek maar het zijn ernstige woorden van de belangrijkste man op aarde; de Amerikaanse president.

De wereld (voornamelijk Europa) reageerde geschokt na het interview dat Donald Trump niet aan één, maar twee kranten tegelijkertijd gaf. Zowel de Duitse boulevardkrant Bild als het keurige Britse The Times waren welkom in de Trump Tower in New York waar de nieuw gekozen Amerikaanse president onomwonden aangaf dat er een nieuwe wind over de wereld gaat waaien. Aan de Amerikaanse bemoeienis waar iedereen de laatste 70 jaar zo aan gewend was geraakt is een einde gekomen. De NAVO is een oud vehikel geworden en de Europese landen moeten méér investeren in hun eigen defensie apparaat. Tot dusver heeft geen enkel land de NAVO norm van 2% van het bruto nationaal product gehaald, dat moet worden geïnvesteerd in het defensieapparaat. Dat zal in de nabije toekomst echt moeten gaan gebeuren, zo meende Trump. Want Amerika gaan andermans rommel niet meer opruimen.

Concreet zal het inhouden dat bijvoorbeeld Amerikaanse soldaten niet meer overal ter wereld te vinden zullen zijn. Zij zullen worden ingezet voor het bewaking van het eigen grondgebied. Als de Russen een Europees land binnenvallen dan zal dat de Amerikanen aan hun dikke reet roesten. Ze zullen niet te hulp schieten met bommen en granaten.

Het zijn woorden die Europa zeer ongelegen komen. Niet alleen omdat het de afgelopen 70 jaar makkelijk was om de hete aardappel naar Washington door te schuiven, maar zeker ook omdat Europa er niet nog een hoofdpijndossier bij kan hebben. De Europese Unie zal daadkracht en leiderschap moeten tonen nu het minder afhankelijk kan worden van de Amerikanen. Vluchtelingen, banken, corruptie, dieselschandalen, oorlogen in Syrië en de Oekraïne… Het dreigend opkomend rechts populistisch nationalisme in belangrijke Europese landen als Frankrijk, Nederland en Duitsland… Het is een dodelijke cocktail voor Europa.

Europese leiders reageren koeltjes op de woorden van Trump:”We zullen ook met de nieuwe regering de samenwerking blijven zoeken”, zo reageerde bondskanselier Angela Merkel. Woorden van gelijke strekking uit Den Haag en Parijs. Maar in werkelijkheid is de Europese Unie bang. Misschien kan rustig worden gesteld dat de Europese Unie in haar huidige vorm haar langste tijd heeft gehad.