15 jaar oorlog tegen het terrorisme en we zijn nog geen stap verder

Had ze een dokter kunnen worden? Misschien wel uitvinder van een apparaatje of stuk software dat het leven van miljarden mensen eenvoudiger had kunnen maken. Misschien had ze wel aan de wieg gestaan van een van de grote problemen waar deze wereld al decennia kampt zoals oorlogen, rassenhaat, economische ongelijkheid en klimaatveranderingen. Of deze jonge meisjes en jonge vrouwen deze problemen ooit zullen oplossen zullen we nooit weten want ze zijn op een uiterst brute manier aan hun einde gekomen. Terwijl ze dachten naar een concert van hun popidool te gaan werden 22 van hen vermoord door een leeftijdsgenoot. Nog eens 59 raakten zwaargewond van wie nog enkelen in levensgevaar. Een aantal van deze meisjes stierf in het ziekenhuisbed met hun vader en/of moeder aan hun zijde.

Zeven aanslagen tot nu toe in 2017: Istanbul, Parijs, Londen, St. Petersburg, Stockholm, Parijs en Manchester. Er lijkt voorlopig ook geen einde te komen aan de serie aanslagen waarmee Al Qaeda en nu ISIS de wereldvrede tot stilstand proberen te brengen. Eigenlijk gaat het zo al sinds de aanslagen van 11 september 2001. Ieder jaar opnieuw wordt de wereld opgeschrikt door een aanslag waarbij meerdere onschuldige mensen de dood vinden. Met de jongeren in Manchester als absoluut dieptepunt.

Na iedere aanslag worden er een paar mogelijke handlangers gearresteerd; vaak mensen uit de directe omgeving van de dader waarvan de politie en veiligheidsdiensten vermoeden dat zij moeten hebben geweten van de brute daad. Politici kruipen bij elkaar om oplossingen te verzinnen zodat een nieuwe aanslag niet zal plaatsvinden. Er worden nieuwe keiharde maatregelen verzonnen om de bewegingsvrijheid van mogelijke terroristen (en daarmee ook u en ik) nog verder te beperken. De afgelopen 15 jaar hebben we een speciaal daarvoor opgerichte eenheid gezien: de National Security Agency (NSA). Een dienst die met circa 10.000 medewerkers de nationale veiligheid van de Verenigde Staten en haar inwoners bewaakt. Die doet ze door telefoon- en e-mailverkeer te onderscheppen, bankgegevens te checken en wereldwijd computers van nietsvermoedende gebruikers te hacken. Op luchthavens staan inmiddels zwaarbewapende mannen en vrouwen. Op buitenlandse luchthavens die vluchten naar de VS aanbieden heeft de Amerikaanse douane en stukje Amerika ingenomen: passagiers worden hier met scanners onderzocht en hun bagage wordt binnenstebuiten gekeerd.

Een terrorist radicaliseert omdat het leven hem niets meer te bieden heeft. Salman Abedi, de aanslagpleger in Manchester, was nog maar 22 jaar toen hij besloot dat zijn einde was genaderd. Opvallend is dat vrijwel alle aanslagplegers de dertig nog niet eens zijn genaderd. Het zijn zonder uitzondering allemaal jonge mannen. Jonge mannen geboren in de voortvarende jaren ’90 van de vorige eeuw (of vlak daarna). Hoe kan dat? Wordt het voor politici en veiligheidsdiensten niet eens tijd naar een breder perspectief te kijken in de plaats van de bewegingsvrijheden van gewone burgers verder in te perken? Wordt het niet eens tijd om te kijken naar waarom deze daders radicaliseren en zich bekeren tot Al Qaeda of ISIS? En als je als veiligheidsdienst daar dan achter bent gekomen, kun je als politiek niet wat doen aan deze omstandigheden? Een man of vrouw die is geboren in de jaren ’90 kent geen honger en geen oorlogen. Hij (of zij) kent geen spanningen maar alleen welvaart.

De trieste uitkomst van al deze en andere strenge maatregelen is dat ze terroristen helaas niet afschrikken. Geen terrorist wordt bang van een agent die hem toeschreeuwt dat hij moet doorlopen. Geen terrorist wordt bang van een laptop verbob. Geen terrorist wordt bang van keiharde taal van politici als Geert Wilders en Marine Le Pen. Geen terrorist raakt onder de indruk van zwaarbewapende mannen en vrouwen op straat. Vijftien jaar terrorismebestrijding heeft de wereld nog geen stap verder gebracht. Sterker nog: Feitelijk is de wereld net zo ver als vijftien jaar geleden, toen de Amerikaanse president George Walker Bush de oorlog tegen het terrorisme aankondigde. Ferme taal, maar het heeft ons burgers nog geen stap verder gebracht.