Het wordt tijd dat de Nederlandse media kleur bekennen

Met enige verbazing ziet de schrijver van dit stukje zo af en toe het Duitse achtuurjournaal te kijken. Dan heb ik het over Tagesthemen, op het eerste Duitse net. Een paar keer per week verschillende commentatoren hun duiding op het nieuws van de dag geven. Deze uitgesproken mening duur liefst 5 minuten; een lengte die ze zich bij het NOS Journaal bijna niet meer kunnen voorstellen. Vijf minuten lang kijken o.a. Michael Stempfle, Sonia Mikich en Klaus Hempel de kijker recht in de camera aan. De tekst wordt integraal overgenomen op de website van Tagesthemen, met foto en video. Dit is niet iets van de laatste jaren; dit gaat in Duitsland al jaren zo. De bedoeling van de redactie is ongetwijfeld het uitlokken van een discussie. Maar dan wel op z'n Duits: hoffelijk en respectvol.

Zoiets zou in Nederland ondenkbaar zijn. Het zou in Nederland direct tot protesten en Kamervragen leiden waarna het initiatief weer wordt afgeschaft. In Nederland durven de media geen kant te kiezen uit angst kijkers en dus adverteerders te verliezen. Maar misschien nog wel erger: de Nederlandse Publieke Omroepen durven geen kant te kiezen omdat ze bang is subsidiegeld kwijt te raken. Dat bedrag is naar schatting zo tussen de  EUR 500 en 800 miljoen per jaar. Voor dat bedrag wil je als omroep je mond wel houden. Het zorgt echter alleen maar voor verdenkingen en verdachtmakingen. Maar het zorgt ook voor de discussie of we deze berichtgeving met belastinggeld moeten steunen. Het zorgt er vooral voor discussie of we deze berichtgeving wel moeten geloven. Want zitten er geen verborgen boodschappen in de berichtgeving? De berichtgeving in het NOS Journaal zouden niet de waarheid vertellen in de hoop dat de kiezer op een dood spoor te zetten. Want is die VARA nou echt links of verbergen ze dat alleen maar? Is het NOS Journaal niet gewoon de spreekbuis van de Overheid? Worden onderwerpen niet eerst overlegd met het partijbureau van de PvdA, waar ze worden bijgeschaafd en aan de kijker voorgeschoteld?

Allemaal onzin natuurlijk. Maar het komt wel ergens vandaan.

Tijdens de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten hebben veel media duidelijk kleur bekend. De New York Times kiest al jaren openlijk de kant van de Democraten en Fox News steunt de Republikeinse Partij door dik en dun. Ook met de flaters die Donald Trump tentoonspreidde. In Frankrijk is La Libération gewoon openlijk de krant van de Socialistische Partij en in Duitsland komt Die Welt er openlijk voor uit dat ze aan de kant van de SPD staat. Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar mijn punt is dat de Nederlandse media dat weigeren.

De NPO Radio 1 jingle 'Het nieuws van alle kanten' is een angstvallige vlucht naar voren in de hoop de luisteraar erop te wijzen dat de berichtgeving echt onafhankelijk is. Iedere politieke stroming krijgt evenveel aandacht, wil de redactie aangeven. Niet voor niets is eind 2015 de kritische Marcel Oosten vervangen door de frivolere en populistische Jurgen van den Berg.

Die verdenkingen in verdachtmakingen moeten maar eens ophouden. De Nederlandse media moeten in navolging van hun buitenlandse collega's deze verkiezingen maar eens kleur bekennen. Op de korte termijn zal dit voor veel discussie zorgen en populisten als Jan Roos en Geert Wilders zullen op hun gelijk wijzen. Maar dat hadden ze anders toch wel gedaan. Waar het om draait is dat de eeuwige discussie over welke krant links en welke omroep rechts is maar eens moet stoppen. Het brengt ons als nieuwsconsument niet verder. Het zorgt wel voor een verdere tweespalt in de samenleving. Die moet stoppen en dus moeten Nederlandse nieuwsmedia maar eens uit de kast komen: zeg gewoon eerlijk welke politieke stroming je steunt of vertegenwoordigt. Jeroen Pauw moet gewoon zeggen dat hij fan is van Alexander Pechtold; Jurgen van den Berg moet gewoon Geert Wilders kunnen steunen. Nederlandse presentatoren en journalisten moeten maar gewoon eens vertellen op wie ze stemmen. Dat zorgt vooral voor duidelijkheid: je weet waar je naar kijkt. Je weet wat je leest.

‘Als de politiek haar leiderschap niet opnieuw uitvindt dan dreigt een mondiale revolutie’

De kans dat de PVV een forse overwinning gaat boeken bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017 is inmiddels groter dan dat PSV het landskampioenschap prolongeert. Voorspellingen lopen uiteen, maar de schrijver van dit stukje gaat uit dat de anti-Islambeweging er met zo’n 35 – 40 zetels vandoor gaat. Het laat VVD, CDA, D66, PvdA en GroenLinks achter met ieder ca. 20 zetels. Maar de kans dat de PVV zal deelnemen in een Kabinet is nihil tot nul. De VVD sloot namelijk als laatste van de grote partijen de PVV uit van deelname aan een nieuwe coalitie. VVD-leider Mark Rutte meende dat Wilders zijn ‘minder minder’-uitspraken over Marokkanen eerst zou moeten terugnemen vóór er überhaupt zou worden gesproken over een coalitie. In het programma Zomergasten in september 2016 deed Rutte daar nog eens een schepje bovenop: ‘Iedere vezel in mijn lichaam zegt dat ik zo’n samenwerking niet moet aangaan’.

Als reactie daarop meende Wilders dat het volk in opstand zou komen als de PVV de verkiezingen zou winnen en niet mocht deelnemen aan een nieuw Kabinet. Het was volgens Wilders gevaarlijk om de wil van het volk te negeren en de verkiezingsuitslag niet respecteren. Een revolte zou zelfs dreigen: een landelijke revolutie die de elite zou verjagen. Nederland sidderde van angst: Het ging deze zomer bijna nergens anders meer over.

Toegegeven, door alle onrust in de wereld kan Geert Wilders en zijn PVV een verkiezingswinst bijna niet meer ontgaan. De PVV gedijt namelijk het beste bij onrust. Maar een volksopstand; een revolte?

Om te kijken of er zich in Nederland een revolte kan voltrekken kunnen we het beste de definitie van een revolte bekijken: Dat is een dagenlange volksopstand van minimaal honderdduizenden mensen die woedend de straat op gaat met de eis om – in dit geval – Geert Wilders in het zadel te helpen. Er zullen dagenlange plunderingen plaatsvinden, branden worden gesticht tot misschien wel mensen worden vermoord opdat de demonstranten hun zin maar krijgen.

Met enige zekerheid durft de schrijver van dit stukje wel te stellen dat dit niet gaat gebeuren. Wat de verkiezingsuitslag ook gaat worden en of de PVV mag meedoen in een regering of niet; de Nederlander zal niet massaal de straat op gaan om de demonstreren, brandjes te stichten of te plunderen. Toegegeven: er zullen hier en daar wat opstootjes plaatsvinden. Wat rechtse gekken zullen hier en daar een steen door een ruit van een moskee gooien, auto’s van ene paar Poolse of Bulgaarse werknemers in brand steken en hier en daar zal een Marokkaantje door een rechtse gek in elkaar worden gebeukt. Maar daar blijft het dan ook bij.

Na de overwinning van Donald Trump zou de Derde Wereldoorlog wel eens kunnen uitbreken. Behoudens wat opstootjes van zowel rechtse voorstanders als linkse tegenstanders is er niets gebeurd. De rust is wedergekeerd. Na de Brexit werden winkels van Poolse immigranten vernield en hier en daar een kleurling uitgescholden. Maar ook in het Verenigd Koninkrijk is de rust wedergekeerd.

Als Wilders’ overwinning in maart 2017 wordt genegeerd dan zullen er hooguit wat opstootjes plaatsvinden. Een massale volksopstand zoals Wilders die graag ziet zit de Nederlanders niet in het bloed. Die komt er dan ook niet.

Mijn voorspellingen voor 2017:

INTERNATIONAAL:
- Donald Trump komt op ramkoers met China. Hij verhoogt de importheffingen op Chinese producten met meer dan 50% waardoor Chinese producten in de VS bijna onbetaalbaar worden. Ook beledigt hij de Chinezen waar ze bij staan. Als reactie daarop annuleren Chinese luchtvaartmaatschappijen orders bij Boeing en Airbus en mag Apple geen producten meer maken in China. China biedt Julian Assange en Edward Snowden plotseling onderdak aan.
- Het duurt dan ook lang voordat Donald Trump zijn eerste buitenlandse reis als Amerikaans president gaat maken. Als die wordt gemaakt dan gaat Trump naar Rusland om de Russen te bedanken voor het meehelpen bij zijn verkiezing. Op dat moment wordt pijnlijk duidelijk hoezeer de Russen zich hebben bemoeit met de Amerikaanse verkiezingen. Hoe de Russen in staat zijn om niet alleen hun eigen, maar ook buitenlandse verkiezingen te manipuleren. Trump wordt een marionettenpop van Moskou. Wat Moskou zegt voert Trump uit.
- Het is de reden waarom de VS zich terug trekken van het internationale politieke toneel. De NAVO, Verenigde Naties en NAFTA (de Amerikaanse versie van de Europese Unie), internationale conflicten en verdragen zullen het moeten doen zonder tussenkomst van de Amerikanen. Officieel omdat Donald Trump zich wil richten op het binnenland, waar in rap tempo een begin wordt gemaakt met het herstel/de aanleg van nieuwe wegen, bruggen en andere infrastructuur.
- De staten Californië, New York en Colorado willen echter aansluiting blijven houden bij de NAFTA omdat dat goed is voor hun economie. Daarom onderzoeken ze een uittreding uit de Verenigde Staten. Die mislukt overigens.

- Marine Le Pen wint de verkiezingen in Frankrijk en de Alternative für Deutschland in Duitsland. Angela Merkel verliest de verkiezingen in Duitsland 'by a landslide'.
- Europese populisten drukken Griekenland uit de euro, c.q. Europese Unie. De Europese Unie begint haarscheurtjes te vertonen. Het begin van het einde van de Europese Unie is ingezet. Een heuse eurocrisis dreigt.
- Strengere toegangscontroles op vliegvelden: passagiers moeten uit de kleren en na fouilleren een transparant plastic pak aan, dat ze bij aankomst weer moeten afstaan.
- Noord Korea schiet 'per ongeluk' en raket richting de Verenigde Staten. Het projectiel mist zijn doel op enkele honderden kilometers. De Amerikanen zien het ding pas komen als het de kust bijna heeft bereikt. Ze schieten terug. Ook hun raket mist doel maar dat is opzettelijk gedaan. De spanning in de Zuid-Chinese Zee loopt hoog op.
- Het constante geblunder van Donald Trump roept niet alleen weerzin op bij de traditionele vijanden van de VS, maar ook bondgenoten. Trump zoekt echt met iedereen en alles de confrontatie nu hij merkt dat hij wel erg veel verkiezingsbeloften niet waar kan maken. Wereldleiders morren over het optreden van Trump. Senator en hoogste baas binnen de Republikeinse Partij Paul Ryan komt onder grote internationale druk te staan om in te grijpen voordat de Derde Wereldoorlog echt uitbreekt.
- Onderzoeksjournalisten komen erachter dat Donald Trump wel degelijk met behulp van de Russen aan de macht is gekomen. Sterker nog: er heeft een geheim overleg plaatsgevonden tussen Vladimir Poetin en Donald Trump om een plan uit te werken. In heel Amerika gaan wekenlang honderdduizenden mensen de straat op om het aftreden van Trump te eisen. Trump wil echter van geen wijken weten.
- Donald Trump opperde het al tijdens zijn verkiezingscampagne, maar in Australië loopt de discussie al langer: een inreisverbod voor moslims. In 2017 wordt een inreisverbod aangekondigd voor inwoners van instabiele landen als Irak, Syrië, Libië en Tunesië. Zij mogen de Europese Unie niet meer in. Vluchtelingen uit die landen worden niet meer geaccepteerd. Uiteindelijk leidt dat tot een totaal inreisverbod voor inwoners van alle moslimlanden. De VS nemen het voortouw. Australië en de Europese Unie volgen begin 2018.
- De Tesla Model III is een ware verkoophit. In veel Westerse landen staat de auto in de Top 10 best verkochte auto’s van het jaar. Autokenners zijn laaiend enthousiast over het model en verkiezen het tot Auto van het Jaar 2017.
- Het succes van de Tesla Model III ontgaat ook de andere autofabrikanten niet. 2017 wordt hét jaar waarin de verbrandingsmotor definitief de aftocht blaast. Vrijwel alle grote automerken introduceren één of meerdere elektrische modellen in hun gamma. Het wordt aantrekkelijker een elektrische auto te kopen dan een benzineversie.
- Gevolg van dit alles is een olie prijs die verder onder druk komt te staan: overal ter wereld schieten windmolenparken en zonneparken als paddenstoelen uit de grond.
- Er komen haarscheurtjes in de populariteit van Facebook. Facebook blijkt een gebruiker onterecht te hebben aangegeven bij de Amerikaanse inlichtingendiensten als terrorist. Dat blijken ze wel vaker te doen en dus keren steeds meer gebruikers het sociale netwerk de rug toe. Mark Zuckerberg moet diep door het stof om een crisis af te wentelen.
- Maar er is ook leuk nieuws in 2017: Actrice Gillian Anderson maakt een serieuze kans om de eerste vrouwelijke James Bond te worden. Ze wordt het niet, want Daniel Craig besluit op het laatste moment nog één film te maken. Als reactie daarop maakt ze haar eigen versie. Geschreven en geproduceerd door haarzelf. Het wordt een bioscoophit.

NEDERLAND:
- Feyenoord wordt landskampioen. De Rotterdammers laten Ajax en PSV op grote afstand achter zich.
- Grote winnaar van de Tweede Kamerverkiezingen in maart wordt de PVV. De anti Islampartij haalt tussen de 35-40 zetels- Naar aanleiding van de winst van de PVV breken overal in het land rellen uit, met als episch centrum Den Haag. Moskeeën worden in brand gestoken, net als auto's van buitenlandse werknemers als Polen, Bulgaren en Roemenen. Huizen van moslims worden vernield en Marokkanen worden door groepjes in elkaar geslagen. De chaos is compleet. Wilders zwijgt echter.
- VVD, CDA, D66, PvdA en GroenLinks halen allen ca. 20 zetels waardoor ze moeten samenwerken om de PVV de wind uit de zeilen te houden. Lodewijk Asscher wordt door hen aangewezen als minister-president. Hij weet de teleurgestelde kiezers weer bij elkaar te brengen. De veenbrand blijft echter na smeulen.
- Alexander Pechtold stapt op als partijleider van D66. Hij vindt het genoeg geweest. Hij wordt opgevolgd door Stientje van Veldhoven
- Ook Mark Rutte stapt op naar aanleiding van de verkiezingsnederlaag. De VVD gaat van 41 naar 22 zetels. Emile Roemer houdt het ook voor gezien. De SP weet niet te profiteren van de impopulariteit van de PvdA.
- Onder grote druk van Nederland sluit België de krakkemikkige kerncentrales in Doel (bij Antwerpen) en Tihange (bij Maastricht). De twee centrales zijn simpelweg te gevaarlijk en er zijn meer dan voldoende alternatieven voorhanden. In ruil daarvoor sluit Nederland de centrale in Borssele.
- In Nederland stapt presentator Matthijs van Nieuwkerk op bij DWDD. Officieel omdat hij weer wil samenwerken met Dieuwke Wynia. Maar eigenlijk is hij de nationale discussie rondom zijn salaris beu en gaat naar RTL. Zijn overstap wordt geen succes. Bij DWDD wordt Van Nieuwkerk opgevolgd door Menno Bentveld maar ook dat wordt geen succes. DWDD stopt ermee.
- Jeroen Pauw, Antoinette Hertzenberg, Paul de Leeuw en Chiel Beelen moeten met fors minder salaris genoegen nemen (max. dat van de minister-president) of moeten vertrekken. Ze kiezen voor het laatste. Ook hun overstap naar een commerciële zender wordt echter geen succes.
- De hele Nederlandse Publieke Omroep komt overigens in een eindfase terecht omdat steeds meer kijkers overstappen naar internet zenders als NetFlix en Amazon Prime. De programma's van de NPO worden nog altijd als 'propaganda voor de linkse kerk' gezien.
- Terreurgroep Islamitische Staat verliest bijna al het terrein dat ze heeft veroverd. Ze ziet dat het geen zin meer heeft te vechten maar geeft zich niet over. In de plaats daarvan gaat het toeslaan in Europa. In de tweede helft van 2017 wordt Nederland opgeschrikt door een aanslag. Omgeving Rotterdam. Ca. 25 - 30 doden. Enkele honderden gewonden.
- Zorgverzekeraars gaan de premie aanpassen aan de BMI van de verzekerden. Te zwaar betekent meer premie; op gewicht betekent lagere premie. Ook kopen ze gegevens op bij de supermarkten om te kijken wat verzekerden kopen en sturen hun verzekerden daarop waarschuwingen.
- Luchthaven Eindhoven Airport krijgt een treinstation. De bouw ervan begint in 2019 en in 2025 moet het af zijn.
- Omdat Tesla niet meer aan vraag kan voldoen moet een tweede fabriek moet worden geopend en die wordt geopend in Nederland: NedCar in Born gaat de Model III maken om vooral de voldoen aan de Europese vraag.
- Het aantal zelfstandigen zonder personeel (ZZP) neemt in rap tempo toe. Vooral onder 45 plussers. Zij worden massaal ontslagen en als zelfstandige weer opnieuw aangenomen. Zo ontlopen werkgevers dure vergoedingen en hoeft ook geen loon te worden betaald bij vakantie of ziekte. Omdat de economie aan trekt wordt dit niet echt een issue.


Dit waren mijn voorspellingen voor 2016

Illustratie: Mattias Schwere/Die Welt

Jan Dijkgraafs gokkast democratie

De politiek in Nederland is gebaseerd op het hebben van standpunten. Een politieke partij heeft standpunten en daarover ga je met elkaar in debat. Of, indien je va de PVV bent, sla je je tegenstander de hersenen in. Desalniettemin: ook de PVV heeft standpunten. Op basis van die standpunten kies je als kiezer voor een politieke partij. Er is een partijprogramma dat geen enkele kiezer ooit leest. Maar het is er. Op basis van dat partijprogramma worden Kamerleden gekozen en gaan partijleiders met elkaar in debat. De kiezer maakt zijn (of haar) keuze op de dag van de verkiezingen. Dat is democratie en dat is geweldig.

Maar wat als je geen partijprogramma hebt. Wat als de partij dat doet wat de meerderheid van de leden op dat moment kiest? Er wordt een motie ingediend en de Kamerleden van die partij moeten eerst op de website van de partij kijken wat de leden vinden alvorens zij hun mening laten horen. Dat is niet alleen krom. Het is niet alleen het afschuiven van verantwoordelijkheden. Het is ook nog eens onhaalbaar.

Toch gaat GeenPeil het proberen. De partij van columnist Jan Dijkgraaf wil verder gaan dan de PVV, die meewaait op de winden van de maatschappij. GeenPeil wil de leden direct vragen wat zij willen en die mening wordt in de Tweede Kamer vertoond. Dus als er een wetsvoorstel of motie wordt ingediend dan gaan de tien Kamerleden (want op zoveel zetels rekent lijsttrekker Jan Dijkgraaf) eerst op de website van de partij kijken wat ze moeten gaan stemmen alvorens de gaan stemmen. Dat kan het stemproces ernstig vertragen. Onnodig, als je als partij gewoon verantwoordelijkheid durft te nemen en het risico aan durft om na jouw beslissing daarop te worden afgerekend.

Met de formule van Dijkgraaf kun je als politieke partij alleen maar winnen. De partij doet immers wat het volk wil. Het gaat verder dan het meewaaien op iedere wind van de PVV, het zwevende verhaal van het CDA en de open lijsttrekkersverkiezing van de PvdA. Alleen maar winnaars zou je denken.

Maar het probleem van Jan Dijkgraaf zal toch echt gaan worden met welke standpunten hij zich wil profileren. Je kunt immers niet de hele tijd blijven volhouden dat het standpunt van de kiezer jouw standpunt is. Niet alleen omdat het wel erg vaag is; het ook nog eens een doorgedraaide langspeelplaat die de kiezer op gegeven ogenblik wel beu is. Het wordt onmogelijk debatteren want bij ieder onderwerp moet Dijkgraaf even op zijn smartphone kijken om na te gaan wat zijn achterban ervan vindt. Dan kun je niet geloofwaardig overkomen. Dan nog: Waarover moet je met zo’n partij in debat als er eerst een volksraadpleging moet worden georganiseerd om het standpunt te bepalen?

De populistische wind waarop nu al zo ongelofelijk veel partijen willen meewaaien zal alleen maar verliezers kennen, met Dijkgraaf als de grootste. Het gevaar is namelijk dat Dijkgraaf zich nergens voor hoeft te verantwoorden, omdat kiezers zich (zoals bij de PvdA) voor een paar euro kunnen inkopen in de partij en dan een motie of wetsvoorstel kunnen wegstemmen of juist aannemen. Dus als je maar genoeg geld hebt kun je op een afstandje het hele land besturen. Hoe zullen we dat noemen: ‘Jan Dijkgraafs gokkast democratie’?