Het zal november 1970 zijn geweest als in Duitsland de
eerste aflevering van Tatort op de beeldbuis komt. Die eerste aflevering zal
een reeks worden die tot op de dag van vandaag nog iedere zondag miljoenen
oosterburen aan de buis gekluisterd houdt. “Tatort” (Duits voor “Plaats Delict”)
stond aan de basis van een nieuwe Duitse traditie: de Krimi. De Krimi is een
inmiddels beproefd concept waar aan het begin van het verhaal een misdrijf
wordt gepleegd, waarbij de dader bedekt in beeld wordt gebracht. De daad wordt
gepleegd en de dader vlucht. Vervolgens begint een speurneus naar de oplossing
van het misdrijf, over het algemeen een moord. De kijkers mogen vervolgens
meegaan op die speurtocht om het misdrijf op te lossen. Kijkers mogen zich
veertig minuten tot een uur lang afvragen wie de daad heeft gepleegd. Na vele
ondervragingen glijdt de dader uiteindelijk uit en wordt opgepakt. Zaak
opgelost.
Honderden duizenden navolgers kreeg de Krimi: zowel
binnen als buiten Duitsland. Er volgden tientallen series van Duitse makelij,
zoals Der Alte, Derrick en diens opvolger Siska. Maar we kennen ook “Law &
Order” en het wereldberoemde “Columbo”. We kennen vele Engelse voorbeelden.
Zweden grossiert in het maken van speelfilms en televisieseries die gebaseerd
zijn op het Krimi concept. Maar de oer-Krimi, de bakermat van de
wie-heeft-het-gedaan blijft “Tatort”. “Tatort” is ongeëvenaard. Er is geen
regisseur ter wereld die dat beter in beeld kan brengen dan de regisseur van
Tatort. Dat waren er overigens verschillende, maar de bekendsten zijn toch Ilse Hoffmann, Kaspar
Heidelbach, Werner Masten en de broers Hajo en Martin Gies. Een Nederlandse
versie van “Tatort” kennen we eigenlijk niet. Er is geen politieserie die ook
maar het niveau van de Oosterburen haalt. Hoewel het Binnenhof daar deze week
aardig in de buurt kwam.
Want deze week draaide om “het lek”. Het lek uit de
Commissie Inlichtingen & Veiligheid, ofwel de super geheime Commissie
Stiekem. De Commissie Stiekem is een vergadering van alle fractievoorzitters,
de directeuren van de Rijksvoorlichtingsdienst, AIVD en MIVD en leden van het
Kabinet, waarin zaken aan bod komen die nooit in de openbaarheid mogen komen. Staatsgeheimen,
dus. De Commissie Stiekem is in het leven geroepen om fracties de gelegenheid
te geven toch controle uit te oefenen op wat daar gebeurd. Maar wat daar wordt
gezegd mag onder geen beding naar buiten worden gebracht. En dat deed dus ook
jarenlang niemand.
De zaak draait om het doorgeven van 1,8 miljoen
telefoongesprekken aan de Amerikaanse inlichtingendienst NSA. Eerst zei minister
van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk dat de Amerikanen die gegevens op eigen
houtje hadden verzameld. Later moest Plasterk toegeven dat zowel MIVD als AIVD
de gegevens voor de Amerikanen hadden verzameld en doorgegeven. De Tweede Kamer
keek op z’n neus want ze was niet geïnformeerd. Onder leiding van Alexander
Pechtold en Sybrand van Hearsma Buma volgde er een motie van wantrouwen tegen
Plasterk. Later bleek dat zowel Pechtold als Van Haersma Buma wel degelijk op
de hoogte waren gebracht door Plasterk. Maar dat was gebeurd in het supergeheim
via de Commissie Stiekem. Maar het leed was al geleden: Pechtold en Van Haersma
Buma hadden de PvdA in verkiezingstijd een loer gedraaid en D66 en CDA wonnen
de daarop volgende gemeenteraadsverkiezingen. Maar de motie van wantrouwen was
een toneelspel: de fractievoorzitters waren wel degelijk op de hoogte gebracht
via die Commissie Stiekem.
Maar dat het wel degelijk is besproken in de Commissie Stiekem
mag niet naar buiten worden gebracht. Dat is een ambtsmisdrijf. Wie informatie
naar buiten brengt kan hiervoor worden vervolgd en bestraft. Dat betekent
onherroepelijk einde politieke carrière voor zowel de fractievoorzitter die
heeft gelekt als de politieke partij waar hij (of zij) leiding aan geeft. Maar
wie is het lek? Wie pleegde dat misdrijf? Wie heeft het gedaan? De Duitse Krimi
meldde zich aan het Binnenhof. Politieke volgers begonnen direct met
speculeren. Het Openbaar Ministerie zou immers al onderzoek hebben gedaan en
één of twee fractievoorzitters in het vizier hebben, zo meldde het
VVD-ledenblad De Telegraaf. De krant van Wakker VVD wist ook al meteen wie het
Openbaar Ministerie in het vizier had: PvdA-leider Diederik Samsom. Hij had het
motief (het beschermen van Plasterk) en vertoonde verdachte trekjes (boosheid
na de motie van wantrouwen). Ook Sywert van Lienden (veel gevraagd bij het popi
Jopie programma De Wereld Draait Door) wist het zeker: Samsom moest in het rapport
van het Openbaar Ministerie staan. Zaak opgelost. Maar uiteindelijk blijkt het
Openbaar Ministerie helemaal geen fractievoorzitter in het vizier te hebben. Er
staan geen namen in het rapport dat de Openbaar Aanklager heeft overhandigd aan
het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer, het Presidium. Er staan alleen wat
vage aanwijzingen in; wat belgegevens van iemand die contact had gezocht met
een journalist op de avond dat de motie van wantrouwen tegen Plasterk op kwam.
Samsom wordt niet bij naam genoemd. De Telegraaf en Van Lienden tonen zich dus
niet echt bijster goede speurneuzen. Maar goed, ze hebben dan ook allebei een
pesthekel aan alles wat PvdA is dus dat zij Samsom aanwijzen is niet erg
verrassend.
Wie heeft het dan wel gedaan? Wie had een beter motief
dan Samsom? Pechtold? Van Haersma Buma? Niet erg waarschijnlijk. Beiden
wandelen al een tijdje rond op het Binnenhof en kennen het klappen van de
zweep. De schrijver van dit stukje gokt op twee paarden: Geert Wilders van de
PVV (want die had baat bij een eventuele val van dit Kabinet) of Henk Krol van
50+ Partij (want die is zo onnozel dat hij moet hebben gedacht dat deze informatie
geen kwaad kon). Een commissie onder leiding van PvdA Tweede Kamerlid Jeroen
Recourt mag gaan uitzoeken wie het lek dan wel is. Het is te hopen voor Samsom
dat Recourt eerst even ruggespraak heeft gehouden voordat hij de functie zou
aanvaarden:”Diederik, heb jij het nou wél of niet gedaan?”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten